पोस्ट्स

जानेवारी, २०२५ पासूनच्या पोेस्ट दाखवत आहे

सूत्रकृमीची प्रादुर्भाव लक्षणे | Symptoms of nematode infestation

इमेज
सूत्रकृमीची प्रादुर्भाव लक्षणे कशी असतात? नियंत्रण कसे करावे? सूत्रकृमी(निमेटोड्स) हा पिकांचे नुकसान करणारा अतिसूक्ष्म धाग्यासारखा लांबट जीव असून त्याची सरासरी लांबी ०२ ते ०.५ मि.मी. असते. तो डोळ्यांनी दिसत नाही. त्याला जगण्यासाठी प्रामुख्याने ओलावा व पिकांची जरुरी असते. जमिनीतील मातीच्या कणांच्या पोकळीत त्याचे वास्तव्य असते. तो जमिनीत अगर झाडांची मुळे जमिनीलगत खोडाच्या अंतर्गत भागात राहून नुकसान करतो. महाराष्ट्रात निरनिराळ्या पिकांवर सुमारे ७५ प्रकारच्या सुत्रकृमींचा प्रादुर्भाव होत असल्याचे आढळून आले आहे. त्यापैकी पिकांच्या मुळांवर गाठी करणारी(रूट नॉट),सिस्ट निमेटोड्स,रूट लेशन निमेटोड्स,रॅडोफोलस व डँगर या सूत्रकृमींच्या महत्त्वाच्या प्रजाती आहेत. *रोग लक्षणे:-* •सुत्रकृमीचा प्रादुर्भाव पिकास मुळाद्वारे होतो. •मुळांच्या तंतूमध्ये तोंड खुपसून त्यामधील अन्नद्रव्ये घ्यायला चालू करतात.त्यामुळे मुळावर गाठी तयार व्हायला चालू होतात. •पिकाची वाढ कमी होते वाढ खुंटते, अन्नद्रव्यांची कमतरता दिसु लागते. •अन्नद्रव्ये पूर्णपणे लागू होत नाहीत.पिक पोषणास अन्नद्रव्ये व पाणी मिळत नाही. •फुले ...

मक्का पिकामध्ये येणाऱ्या प्रमुख किडी | Major pests of maize crop

इमेज
  * मक्का पिकामध्ये येणाऱ्या प्रमुख किडी * ठिपक्यांचा खोड कीडा/स्पॉटेड स्टेम बोअर (चिलो पार्टेलस) गुलाबी खोड कीडा (सेसमिया इन्फेरेन्स) अमेरिकन लष्करी अळी (स्पोडोप्टेरा फ्रुगीपर्डा) *1.ठिपक्यांचा खोड कीडा/स्पॉटेड स्टेम बोअर (चिलो पार्टेलस)* ठिपक्यांचा खोड कीडा (चिलो पार्टेलस) ही मक्का पिकामध्ये खरीप हंगामातील सर्वात महत्त्वाची कीड आहे, ज्यामुळे भारतातील विविध कृषी-हवामान विभागातमध्ये 26-80% इतके नुकसान होऊ शकते. मादी पतंगाने दिलेली अंडी सपाट, अंडाकृती, पिवळ्या रंगाची असतात आणि एकत्र समूहात घातली आहेत. अळी पिवळसर तपकिरी रंगाची असते. अळीचे डोके साधारण तांबड्या रंगाचे असते तसेच पाठीवर ठिपक्यांच्या चार रेषा असतात . अळी अवस्था सुमारे 14-28 दिवसात पूर्ण होते. प्रौढ मादी पतंग पांढरट असतात, नर पतंग मादी पतंगा पेक्षा आकाराने लहान असतात. जीवनचक्र सुमारे 5-6 आठवड्यांत पूर्ण होते. *2.गुलाबी खोड कीडा (सेसमिया इन्फेरेन्स)* गुलाबी खोड कीडा हा रब्बी हंगामात (हिवाळ्यात) मक्यावर येणारी कीड,ज्यामुळे उत्पादनात 25 -75% नुकसान होऊ शकते. या किडीची अंडी मलईदार पांढरी असतात, पानांच्या खालच्या ...

आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती | Intercropping/Mixed Cropping System*

इमेज
  *आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती* आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती ज्यामध्ये दोन किंवा अधिक पिके जवळच्या ठिकाणी वाढतात. दुसऱ्या शब्दांत, आंतरपीक म्हणजे एकाच शेतात एकाच वेळी दोन किंवा अधिक पिकांची लागवड. आंतरपीक घेण्याचे सर्वात सामान्य उद्दिष्ट हे आहे की दिलेल्या जमिनीच्या तुकड्यावर संसाधने किंवा पर्यावरणीय प्रक्रियांचा वापर करून अधिक उत्पादन देणे जे अन्यथा एकाच पिकाद्वारे वापरले जाणार नाहीत. *विविध प्रकार:-* *मिश्र पद्धती:-* नावाप्रमाणेच, हा सर्वात मूलभूत प्रकार आहे ज्यामध्ये घटक पिके उपलब्ध जागेत पूर्णपणे मिसळली जातात. कमीत कमी जागेमध्ये एकमेकास पूरक विविध पिके घेण्याचा प्रयत्न असतो. सर्व भाजीपाला पिके *पट्टा पध्दत:-* एका पाठोपाट एक ओळीत दोन किंवा तीन पिके घेतली जातात. जसे सोयाबीन,भुईमूग *तात्पुरती पीके:-* फळ बागांमध्ये मुख्य पिकाव्यतिरिक कमी कालावधीची पिके घेतली जातात. जी मुख्य पिकासोबत कमी कालावधीत उत्पादन मिळवून देतात. टीप:-यामध्ये एकाच वर्गातील पिके घेणे टाळावे. जसे टोमॅटो-वांगी,टोमॅटो-बटाटा,कलिंगड-काकडी *आंतरपीकांची कीड व्यवस्थापनात मदत:-* पीक विविधता वाढवण्य...