पोस्ट्स

टी मॉस्किटो बग किडीचे व्यवस्थापन | IPM Of Tea Mosquito Bug

इमेज
  या मिरीड कीटकांच्या व्यवस्थापनासाठी पाळत ठेवणे, पारंपारिक, यजमान वनस्पती प्रतिरोधकता, रासायनिक आणि जैविक नियंत्रण यांचा समावेश असलेल्या एकात्मिक कीड व्यवस्थापन पद्धतीचा अवलंब केला जाऊ शकतो. फायटोसॅनिटरी उपायांमध्ये पर्यायी यजमान रोपे काढून टाकणे आणि काजू बागांमध्ये आणि त्याच्या आसपास वेळोवेळी तण काढणे यांचा समावेश होतो. IPM धोरणे तर्कसंगत करण्यासाठी कीटकांच्या प्रादुर्भावाचे योग्य निरीक्षण करणे अत्यंत आवश्यक आहे. भास्करासारख्या मध्य आणि उशीरा हंगामातील काजूच्या जाती काही प्रमाणात टीएमबी प्रादुर्भावाची तीव्रता टाळण्यास सक्षम आहेत. या किडीची निर्मिती एरिथेमेलस हॅलोपेल्टिडिस, टेलेनोमस कस्पिस या अंडी परोपजीवीद्वारे नैसर्गिकरित्या नियंत्रित केली जाते. लाल मुंग्या Oecophylla smaragdina ला काजूच्या बागेत प्रोत्साहन दिले पाहिजे कारण ते चहाच्या डासांच्या कीटकांना दूर करतील. लाल मुंग्यांनी वसाहत केलेल्या वनस्पतींमध्ये TMB लोकसंख्या लक्षणीयरीत्या कमी होती. एंटोमोपॅथोजेनिक बुरशी जसे की ब्युवेरिया बसियाना आणि मेटार्हिझियम ॲनिसोप्लिया टीएमबी विरूद्ध प्रभावी असल्याचे आढळले आहे. तदर्थ शिफारस म्हणून,

उन्हाळ्यात फळबागेमध्ये पाणी व्यवस्थापन | Water management in Fruit orchard |

इमेज
  मार्चच्या पहिल्या आठवड्यापासून कमाल आणि किमान तापमानात वाढ होऊन सध्या उन्हाचा तडाखा मोठ्या प्रमाणात जाणवत आहे. काही भागामध्ये तापमान ४० अंश सेल्सिअस च्या वर पोहोचले आहे. कडक सूर्यप्रकाश, गरम वारे, कोरडी हवा याचा विपरीत परिणाम नवीन लावलेल्या फळझाडांवर तसेच फळे देणाऱ्या झाडांवर होत असतो.    यामुळे कोवळी फूट करपणे, खोड तडकणे, फळगळ होणे, फळांचा आकार लहान होणे, सर्व पाने, फळे गळून झाडे वाळून जाणे, झाडांची वाढ थांबणे आणि शेवटी झाड मरणे असे प्रकार होतात. याकरिता पाणी आणि उपलब्ध साधनांचा कार्यक्षम वापर करणे गरजेचे आहे.त्यामुळे आज आपण फळबागेकरिता उन्हाळ्यात पाणी व्यवस्थापन कसे करता येईल याबद्दल माहिती घेणार आहोत.  फळबागेमधे पाण्याचा कार्यक्षम वापर:- * ठिबक सिंचन किंवा भूमिगत सिंचन पद्धतीने थेट फळझाडांच्या मुळापाशी गरजेनुसार पाणी द्यावे. या पद्धती पाण्याची कमतरता असलेल्या क्षेत्राकरिता अत्यंत फायदेशीर आहेत. या पद्धतीत इतर पद्धतीपेक्षा ५० ते ६० टक्के पाण्याची बचत होते. * तसेच या पद्धतीमुळे उत्पादनात १० ते १५ टक्के वाढ मिळू शकते. या पद्धतीमुळे झाडांच्या गरजेनुसार पाणी मोजून देता येते व पाण्याचा

सेंद्रीय शेती किंवा नैसर्गिक शेती | Organic Farming or Natural Farming

इमेज
  नैसर्गिक शेती व सेंद्रिय शेती या पध्दती जवळपास एकच आहेत.कारण दोन्हीमध्ये नियम तत्वे कार्य एकच आहेत.नैसर्गिक शेतीमध्ये स्थानिक किंवा आपल्या शेत परिसरातील नैसर्गिक स्रोतांचा किंवा निविष्ठाचा वापर करणे. नैसर्गिक शेतीमध्ये पर्यावरणात मिळणाऱ्या घटकाचाच वापर शेतीमध्ये केला जातो.तर सेंद्रिय शेतीमध्ये आपण सेंद्रिय जैविक खते कीडनाशके विकत घेऊन त्यांचा वापर शेतीमध्ये केला जातो.   सेंद्रिय शेती म्हणजे परंपरागत शेती होय.शेती करताना रसायनाचा वापर न करता केवळ शेतातील पिकांचे अवशेष शेण गोमूत्र नैसर्गिक साधनांचा वापर करून सेंद्रिय शेती केली जाते.सेंद्रीय शेती पद्धतीनुसार पारंपरिक बी-बियाणे वापरणे जमिनीची धूप थांबविणे त्यासाठी योग्य ठिकाणी बांध घालणे मशागत करणे शेण-गोमूत्राचा जास्त वापर करणे यामुळे वाफ्यात पाणी टिकून राहते.बैलांच्या मशागतीने जमिनीची नांगरणी उत्तम होते.नांगरणी उत्तम झाल्यामुळे पिकांची वाढ चांगल्या प्रकारे होते.   वैशिष्ट्ये:- * मातीचा आरोग्य स्तर कायम ठेवण्यास मदत.पिके व आजुबाजूस असणाऱ्या वनस्पती यांच्यामधील पोषक तत्त्वांचा व सभोवतालच्या सेंद्रिय पदार्थांचा पुनर्वापर. * निसर्गाचे संतु

मातीचे आरोग्य सांभाळण्यासाठी | To maintain soil health

इमेज
   शाश्वत शेतीसाठी अन्नद्रव्यांचे योग्य व्यवस्थापन आणि जमिनीची सुपिकता गरजेचे आहे.जमीन हा मर्यादीत स्वरुपाचा नैसर्गिक स्त्रोत असल्यामुळे त्याची योग्य जोपासना करुन भविष्यातील गरजा पूर्ण करण्यासाठी जमिनीचे आरोग्य सुस्थितीत ठेवणे गरजेचे आहे. यासाठी स्थानिक गरजेनुसार योग्य व्यवस्थापन पद्धतीचे अवलंबन करण्याची गरज आहे. जमिनीच्या प्रकारानुसार पिकांची निवड, माती परीक्षणानुसार खतांचा संतुलित वापर, पिकांची फेरपालट, सेंद्रिय खतांचा नियमित वापर, इत्यादींचा वापर करुन जमिनीची सुपिकता टिकवुन उत्पादकता वाढविणे गरजेचे आहे.  मृदेमध्ये ४५ टक्के रासायनिक पदार्थ, ५ टक्के सेंद्रिय पदार्थ, २५ टक्के पाणी व २५ टक्के हवा असते. हे घटक संतुलित प्रमाणात असताना कृषी उत्पादनात वाढ व सातत्य मिळते. अलीकडच्या काळामध्ये झालेल्या चुकांमुळे मूलभूत घटकांचे प्रमाण असंतुलीत झाले आहे. त्याला मृदेची धूप आणि सेंद्रिय पदार्थांचे घटते प्रमाण कारणीभूत आहे. सेंद्रिय पदार्थांच्या कमी होणाऱ्या प्रमाणामुळे त्यावर अवलंबून सूक्ष्मजीवांचे (जिवाणू, बुरशी व इतर सूक्ष्म सजीव घटक) व गांडुळासारख्या कृमींचे प्रमाण कमी होते. हे सारे घटक जमिनीला

शेती मशागतीचे प्रकार | Types of Agricultural Cultivation

इमेज
उत्तर:-  शेतीमध्ये जमिनीची उत्पादकता टिकविण्यासाठी आणि वाढविण्यासाठी तसेच जमिनीमध्ये चांगले पीक येण्याकरिता, त्या जमिनीचे भौतिक, रासायनिक व जैविक गुणधर्म टिकवून ठेवण्यासाठी जमिनीची मशागत करणे महत्वाचे आहे. पिकाची पेरणी होण्यापूर्वी जमिनीची जी मशागत केली जाते त्यास पूर्वमशागत असे म्हणतात. या पुर्वमशागतीस पीक उत्पादन वाढीच्या दृष्टीने अनन्य साधारण महत्व आहे. जमिनीची मशागत म्हणजे पिकाच्या वाढीसाठी जमिनीचा कठीण व घट्ट पृष्ठभाग विशिष्ट खोलीपर्यंत फोडून जमिनीला चांगला स्थितीत आणणे. शेतकरी जमिनीची मशागत अनेक कारणांसाठी करत असतो. बियांचे अंकुरण आणि मुळांची वाढ होण्याकरिता जमिन मोकळी व भुसभुशीत करणे गरजेचे आहे. दुसरी महत्वाची बाब म्हणजे तणांचा नायनाट करणे. पुर्वमशागतीमध्ये नांगरट,कुळवणी, ढेकळे फोडणे किंवा वखरणे, सपाटीकरण, खत मिसळणे, जमिन घट्ट करणे, सरी काढणे इत्यांदी कामांचा मशागतीस समावेश होतो. प्रत्येक जमिनीची दरवर्षी नांगरट करावीच असे नाही. आपल्या जमिनीच्या आणि आपण घेणाऱ्या पिकाच्या गरजेनुसार ही मशागत करण्याची गरज आहे. त्याकरिता त्या जमिनीवरील मागील पीक, पुढे घ्यायचे पीक, जमिनीचा प्रकार आणि

एकात्मिक कीड व्यवस्थापन यांत्रिक पद्धती | Mechanical methods of integrated pest management

इमेज
  अनेक किडींमुळे पिकांचे नुकसान होते. आणि या किडींमुळे शेतकऱ्याचा खर्च वाढतो आणि त्याचे उत्पादन कमी होते. सर्वसाधारणपणे, शेतकरी पिकांचे नुकसान करणाऱ्या  किडींनावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी केवळ रासायनिक उत्पादने वापरतात. त्यामुळे वारंवार फवारणी करावी लागत असल्याने खर्चात वाढ होऊन किटचेही नियंत्रण नीट होत नाही.   त्यामुळे चांगल्या किड व्यवस्थापनासाठी, एकात्मिक किट व्यवस्थापन पद्धती पहिल्यापासून शेतात वापरल्या गेल्या, तर किट व्यवस्थापन सहज करता येते. तर आज आपल्याला माहिती आहे की एकात्मिक किट व्यवस्थापनामध्ये कोणत्या यांत्रिक पद्धतींचा समावेश आहे.    एकात्मिक कीड व्यवस्थापनामध्ये यांत्रिक पद्धतींचा समावेश आहे:- या यांत्रिक पद्धतीला भौतिक पद्धती किंवा यांत्रिक पद्धती म्हणतात. यामध्ये वेगवेगळ्या पद्धती आणि शारीरिक पद्धती वापरल्या जातात. हाताने किड काढून टाकणे:-   या पद्धतीचा वापर करून किडची अंडी, काही सुरवंट किंवा पिकाचे खराब झालेले भाग कापून शेताबाहेर नष्ट करा. किड दिसल्याबरोबर नष्ट केल्याने किडीचा प्रादुर्भाव रोखता येतो आणि पिकाचे होणारे नुकसानही टाळता येते.   फेरोमोन ट्रॅपचे उपयोग :- या सापळ्