आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती | Intercropping/Mixed Cropping System*

 

*आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती*

आंतरपीक/मिश्र पीक पद्धती ज्यामध्ये दोन किंवा अधिक पिके जवळच्या ठिकाणी वाढतात. दुसऱ्या शब्दांत, आंतरपीक म्हणजे एकाच शेतात एकाच वेळी दोन किंवा अधिक पिकांची लागवड. आंतरपीक घेण्याचे सर्वात सामान्य उद्दिष्ट हे आहे की दिलेल्या जमिनीच्या तुकड्यावर संसाधने किंवा पर्यावरणीय प्रक्रियांचा वापर करून अधिक उत्पादन देणे जे अन्यथा एकाच पिकाद्वारे वापरले जाणार नाहीत. *विविध प्रकार:-* *मिश्र पद्धती:-* नावाप्रमाणेच, हा सर्वात मूलभूत प्रकार आहे ज्यामध्ये घटक पिके उपलब्ध जागेत पूर्णपणे मिसळली जातात. कमीत कमी जागेमध्ये एकमेकास पूरक विविध पिके घेण्याचा प्रयत्न असतो. सर्व भाजीपाला पिके *पट्टा पध्दत:-* एका पाठोपाट एक ओळीत दोन किंवा तीन पिके घेतली जातात. जसे सोयाबीन,भुईमूग *तात्पुरती पीके:-* फळ बागांमध्ये मुख्य पिकाव्यतिरिक कमी कालावधीची पिके घेतली जातात. जी मुख्य पिकासोबत कमी कालावधीत उत्पादन मिळवून देतात. टीप:-यामध्ये एकाच वर्गातील पिके घेणे टाळावे. जसे टोमॅटो-वांगी,टोमॅटो-बटाटा,कलिंगड-काकडी *आंतरपीकांची कीड व्यवस्थापनात मदत:-* पीक विविधता वाढवण्यामुळे कीटक व्यवस्थापन सुधारण्यास मदत होऊ शकते असे अनेक मार्ग आहेत. उदाहरणार्थ, अशा पद्धती जैवविविधता वाढवून पीक कीडीचा प्रादुर्भाव मर्यादित करू शकतात.या व्यतिरिक्त, पिकाची एकसंधता कमी केल्याने प्रसाराविरूद्ध संभाव्य अडथळे वाढू शकतात. आंतरपीकांच्या माध्यमातून कीटकांचे नियंत्रण करण्याचे अनेक मार्ग आहेत. *•सापळा पीक(Trap crop):-* यामध्ये मुख्य पिकाच्या तुलनेत कीडीसअधिक आकर्षक वाटणारे/आवडणारे पीक मुख्य पिकाच्या जवळपास लावणे. त्यामुळे कीड या मुख्य पिकाला लक्ष्य न करता सापळा पिकाकडे आकर्षित होतात. रसशोषक किडी व मित्रकीटकांना आकर्षित करण्यासाठी झेंडू,नागअळीस आकर्शीत करण्यासाठी टोमॅटो,फुलकिडे तसेच पतंगाना थांबवण्यासाठी मक्का, सोयाबीनमध्ये एरंड *प्ररावृत्त करणारी आंतरपीके:-* विशिष्ट किडीवर प्रतिकारक प्रभाव असलेले किंवा किडीला पळवून लावणारे आंतरपीक म्हणून लावले जाऊ शकते. या प्रणालीमध्ये कीटकांपासून दूर राहण्यासाठी मुख्य पिकाचा वास लपवून ठेवणारे किंवा उग्र वासाचे प्रतिकारक पीक समाविष्ट असू शकते. शेताच्या बांधाने टनटनी उग्रवासाचे तण वाढवणे. *पुश-पुल पद्धती(Push-pull Method):-* हे सापळा पीक आणि प्रवर्तक पिकांचे (रेपेलेंट) आंतरपीक पद्धतींचे मिश्रण आहे. एक पीक मित्रकीटकांचा तसेच पिकातील मुख्य कीडीस आकर्षित करते आणि किडीस थोपवण्यासाठी प्ररावृत्त करणारी पीके घेतले जाते.जसे मुख्य पिकामध्ये झेंडु व चारी बाजूनी मक्का

*उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-* 

🌱भागीनाथ असणे, अहमदनगर 

*उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांचे मनपूर्वक आभार*

.*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/

#ipm_school #IPM #gogreen #nitrogen #fertilizer #symptoms #smartfarmer #farmingtips #farming