रसशोषक किडी । पिकाचे कसे नुकसान करतात । Damage by Sucking Pest

 

पिकामध्ये वेगवेगळ्या किडींच्या मुळे नुकसान होताना पाहायला मिळते, त्यामध्ये पानांचे नुकसान करणारी कीड, खोडाला नुकसान पोहोचवणारी कीड, फळाला नुकसान पोहोचवणारी कीड आणि मुळाला नुकसान पोहोचवणाऱ्या या किडी पिकाला प्रत्यक्ष खाऊन नुकसान करतात तर पिकामध्ये रस शोषण करून पिकाला नुकसान करणाऱ्या किडींच्यामुळेही पिकाचे अधिक नुकसान होऊ शकते. 

    रसशोषक किडी या शेतीतील पिकांसाठी अत्यंत हानिकारक असतात. यामध्ये पांढरी माशी, मावा, तुडतुडे, थ्रिप्स यासारख्या बऱ्याच किडी पिकाला नुकसान पोहोचवतात. या किडी पिकामध्ये राहून पानांमधून, खोडामधून रस शोषून घेतात, ज्यामुळे पिकाचे नुकसान होते. हे नुकसान केवळ प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष असे दोन्ही प्रकारे होते. 

रसशोषक किडीमुळे पिकाचे होणारे प्रत्यक्ष नुकसान:-

 रसशोषक किडी (उदा. मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी, फुलकिडे, पिठ्या ढेकूण इत्यादी) पानांमधून, कोवळ्या फांद्यांमधून, फुलांमधून किंवा फळांमधून रस शोषून घेतात. हा रस झाडाच्या वाढीसाठी आवश्यक पोषक तत्वे आणि पाणी वाहून नेतो. रस शोषल्यामुळे झाडाला आवश्यक पोषण मिळत नाही.  

यामुळे पिकावर यासारखे परिणाम दिसून येतात. 

* झाडांची वाढ थांबते किंवा मंदावते.

* पाने पिवळी पडतात, कारण क्लोरोफिलची निर्मिती थांबू शकते.

* पाणी आणि पोषक तत्वांच्या कमतरतेमुळे पाने, फुले किंवा संपूर्ण झाड सुकू शकते.

* पोषण न मिळाल्याने फुले आणि लहान फळे गळून पडतात, ज्यामुळे उत्पादनात मोठी घट येते.

* किडींनी रस शोषल्यामुळे पाने, फुले किंवा फळे वाकडी होतात, मुरगळतात किंवा विरूपित होतात.

रसशोषक किडीमुळे पिकाचे होणारे प्रत्यक्ष नुकसान:-

विषाणूजन्य रोगांचा प्रसार:-

* अनेक रसशोषक किडी, विशेषतः पांढरी माशी, मावा आणि फुलकिडे हे विविध विषाणूजन्य रोगांचे वाहक म्हणून काम करतात. त्या एका रोगाग्रस्त झाडातून रस शोषून निरोगी झाडावर जातात आणि विषाणूंचा प्रसार करतात. यामुळे पिकांचे मोठे नुकसान होते आणि काही वेळा पूर्ण पीक नष्ट होऊ शकते. उदा. कपाशीतील लीफ कर्ल व्हायरस पांढऱ्या माशीमुळे पसरतो.

* मधासारखा चिकट पदार्थ आणि काजळी बुरशी:-

 मावा, पांढरी माशी आणि पिठ्या ढेकूण यांसारख्या किडी रस शोषताना त्यांच्या शरीरातून एक गोड, चिकट पदार्थ बाहेर टाकतात, ज्याला 'हनीड्यू' म्हणतात. हा पदार्थ पानांवर जमा होतो. या हनीड्यूवर काजळी बुरशी (Sooty Mould) नावाची काळ्या रंगाची बुरशी वाढते.

* ही बुरशी पानांना काळ्या रंगाने झाकून टाकते, ज्यामुळे सूर्यप्रकाश पानांपर्यंत पोहोचत नाही. यामुळे प्रकाशसंश्लेषण (Photosynthesis) प्रक्रियेवर परिणाम होतो.

* प्रकाशसंश्लेषण कमी झाल्यामुळे झाडाला अन्न तयार करता येत नाही, ज्यामुळे त्याची वाढ खुंटते आणि उत्पादन कमी होते.

* काजळी बुरशीमुळे फळे आणि पाने आकर्षक दिसत नाहीत, ज्यामुळे त्यांची बाजारातील किंमत कमी होते.

बुरशीजन्य आणि जिवाणूजन्य रोगांना प्रोत्साहन:-

  किडी रस शोषताना झाडावर लहान जखमा करतात. या जखमांमधून बुरशीजन्य किंवा जिवाणूजन्य रोगजनक झाडात प्रवेश करू शकतात, ज्यामुळे विविध रोगांचा प्रादुर्भाव वाढतो.

फळे आणि भाजीपाल्याची गुणवत्ता घटणे:-

 रस शोषल्यामुळे फळांचा आकार लहान होतो, त्यांची चव बदलते आणि त्यांचा रंग आकर्षक राहत नाही. यामुळे उत्पादनाची एकूण गुणवत्ता घटते आणि बाजारात कमी भाव मिळतो.

  अश्या प्रकारे रसशोषक किडी पिकाचे प्रत्यक्ष रस शोषून, रोगांचा प्रसार करून नुकसान करतात, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान होते. त्यामुळे, या किडींचे वेळेवर आणि प्रभावीपणे नियंत्रण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-

महेंद्र आत्माराम जगताप, विटा खानापूर सांगली 

दर्शन अरुणराव ठाकरे, बेनोडा ( शहीद) ता वरूड जि अमरावती

भागीनाथ आसने, अ. नगर

दिव्याकुमार भोसागे, जयसिंगपूर कोल्हापूर

क्रुषिभूषण सयाजीराव  गोपाळराव पोखरकर कोतूल ता.अकोले जि.अहिल्यानगर

ओमकार मासाकल्ले, देवणी लातूर

  उत्तर दिल्याबद्दल धन्यवाद

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/

#ipm #IPM #gogreen #suckingpest #damage #pest #smartfarming