IPM SCHOOL FARMERS EDUCATION PLATFORM

  भाजीपाला उत्पादक शेतकरी हंगामानुसार वेगवेगळी पिके घेतात ज्यामुळे शेतकऱ्याला बाजारामध्ये भावही चांगला मिळतो. बरेच शेतकरी फुलकोबी/फ्लॉवर्स हे भाजीपाला पीकही घेतात ज्यामुळे त्यांना चांगला नफाही मिळतो. पण कोणताही भाजीपाला पिकवताना पिकामध्ये कोणत्या किडींचा प्रादुर्भाव होतो हे समजणे हि खूप महत्वाचे आहे. कारण शेतकऱ्याला हे माहिती असल्यास प्रतिबंधात्मक उपायांचा वापर करून तसेच योग्य वेळी उपायांचा वापर करून पिकामध्ये नुकसान होण्यापासून वाचले जाऊ शकते.   आज आपण फुलकोबी/फ्लॉवर्स पिकामध्ये कोणत्या किडीमुळे नुकसान होते हे जाणून घेणार आहोत.  फुलकोबी/फ्लॉवर्स पिकामध्ये नुकसान करणाऱ्या किडी:- फ्लॉवर पिकाचे नुकसान करणाऱ्या अनेक किडी आहेत. ज्यामुळे पिकाच्या वाढीवर आणि उत्पादनावर परिणाम होतो. मावा:-  ही एक लहान, मऊ शरीराची कीड आहे, जी पानांच्या खालच्या बाजूला आणि खोडांवर आढळते. मावा पानांमधील रस शोषून घेतात, ज्यामुळे पाने पिवळी पडतात आणि त्यांची वाढ खुंटते. तसेच, ही कीड 'हनीड्यू' नावाचा चिकट पदार्थ तयार करते, ज्यामुळे बुरशीजन्य रोग वाढतात. फुलकोबी लूपर:-: या किडीला कोबीवरील...

  शेतकरी सध्या किडीच्या नियंत्रणासाठी सर्रास रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करताना दिसून येतात. खरे तर असे म्हणावे लागेल कि शेतकरी फक्त रासायनिक कीटकनाशकांचाच वापर कीड नियंत्रणासाठी करत आहेत. पिकामध्ये येणाऱ्या किडींच्या नियंत्रणासाठी बरेच वेगवेगळे पद्धतीचा वापर केला तर कीड नियंत्रण तर चांगल्या पद्धतीने होईल आणि खर्चही कमी होईल.    पण बऱ्याच वेळेला मार्केटमध्ये मिळणारे सर्वात चांगले कीटकनाशक वापरूनही कीड नियंत्रण होताना दिसत नाही तर आज आपण असे होण्यापाठीमागे कोणती कारणे असू शकतात याबद्दल माहिती घेऊया.  चांगली कीटकनाशके वापरूनही कीड नियंत्रण न होण्यामागे अनेक कारणे आणि उपाय   १. चुकीच्या कीटकनाशकाची निवड प्रत्येक कीटकनाशक विशिष्ट प्रकारच्या किडीसाठी बनवलेले असते. जर तुम्ही अळीवर्गीय किडींसाठी तयार केलेले कीटकनाशक रसशोषक किडींवर जसे तुडतुड्यांच्या नियंत्रणासाठी वापरले तर ते प्रभावपणे काम करणार नाही. उपाय:- किडीचा प्रकार ओळखून (उदा. रस शोषणाऱ्या किडी, पाने खाणाऱ्या अळ्या) त्यानुसार योग्य कीटकनाशकाचा वापर करावा. २. चुकीचे प्रमाण  कीटकनाशकाचा वापर करताना शिफारशीत म...

  खरीप हंगामामध्ये एकसारखा पाऊस, ढगाळ हवामान आणि उच्च आर्द्रता यामुळे किडीचा आणि रोगांचा प्रादुर्भाव अगदी जलद होतो. रोगांचा विचार करता या वातावरणामध्ये मर रोगाचा प्रादुर्भाव जास्त पाहायला मिळतो. वेळीच नियंत्रण उपाय केले नाही तर संपूर्ण पीक हातचे जायला उशीर लागत नाही. त्यामुळे आज आपण या मर रोगाची कारणे आणि नियंत्रणासाठी काय काय उपाययोजना करू शकतो याबद्दल संपूर्ण माहिती घेऊया.      भाजीपाला पिकांना लागणाऱ्या मर रोगावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी अनेक उपाय आहेत, कारण हा रोग बुरशी, जिवाणू किंवा सूत्रकृमींमुळे होतो. रोगाचा प्रकार आणि त्याची कारणे ओळखणे महत्त्वाचे आहे. मर रोगाचे मुख्य प्रकार आणि त्यांची कारणे: बुरशीमुळे होणारा मर (Damping-off): मुख्य कारक बुरशी: पायथियम, फायटोफ्थोरा, रायझोक्टोनिया आणि फ्युजेरियम यांसारख्या बुरशी. लक्षणे : रोपटे जमिनीतून उगवण्याआधी किंवा उगवल्यानंतर लगेचच देठ आणि मुळांच्या ठिकाणी मऊ होऊन कुजतात आणि कोसळतात. जिवाणूमुळे होणारा मर (Bacterial Wilt): मुख्य कारण : राल्स्टोनिया सोलानासीरम नावाचे जिवाणू. लक्षणे : रोप अचानक कोमेजून जाते, पाने पिवळी पडत ना...