Thrips । फुलकिडे । How to control thrips | Sucking Pests| Thrips in onion



फोटो मधील कीड ही थ्रीप्स(Thrips tabcai) म्हणजेच फुलकिडे आहेत*

 फुलकिड्याचा (थ्रिप्स) चा प्रादुर्भाव राज्यातील बहुतांश भागात आढळून येतो. या किडीच्या नियंत्रणासाठी वेळीच प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.


*यजमान पिके व वातावरण:-*

प्रामुख्याने रब्बी हंगामात फुलकिडे कांदा,मिरची पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात. कोरडी हवा आणि पंचवीस ते तीस अंश सेल्सिअस तापमानात ही कीड झपाट्याने वाढते.


*जीवनचक्र:-*

 आकाराने अत्यंत लहान. पूर्ण वाढ झालेल्या फुलकिडीचा आकार सुमारे १ मिलीमीटरपर्यंत असतो.

 रंग पिवळसर तपकिरी असून, शरीरावर फुलीच्या आकाराचे गर्द चट्टे असतात.

 मादी पानावर पांढऱ्या रंगाची ५० ते ६० अंडी घालते. त्यामधून चार ते सात दिवसांत पिले बाहेर पडतात. पिल्लांचा जगण्याचा कालावधी साधारणपणे सहा ते सात दिवसांचा असतो. डिसेंबर महिन्यात २३ दिवसांपर्यंत असू शकतो.

 पिले आणि प्रौढ रात्रीच्या वेळी पाने खरडून पानातून येणारा रस शोषतात. परिणामी पानांवर पांढुरके ठिपके दिसतात, त्यालाच शेतकरी ‘टाक्या’ म्हणून ओळखतात. नंतर पाने वाकडी होऊन वाळतात.

 पिकाच्या सर्वच अवस्थेत किडीचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. रोपावस्थेत फुलकिडी तीव्र प्रादुर्भाव झाल्यास पाने वाळून कांदे पोसत नाहीत,मिरचीची पाने वाकडी होतात. पानावर झालेल्या जखमांमधून काळा करपा, जांभळा करपा अशा बुरशीचा पानात सहज शिरकाव होतो.  


 कोरडी हवा आणि २५ ते ३० अंश सेल्सिअस तापमानात फुलकिडे वेगाने वाढतात.पिकाचे ३० ते ४० टक्क्यांपर्यंत नुकसान होऊ शकते.


*नियंत्रण उपाययोजना:-*

•कांदा पिकाची तृणधान्य किंवा गळीत पिकासोबत फेरपालट करावी.

•लावणीपूर्वी पंधरा दिवस अगोदर शेताच्या कडेने मक्याच्या दोन ओळी लावाव्यात, त्यामुळे फुलकिडीचा उपद्रव कमी होतो.

• पिकामध्ये एकरी 60 ते 70 निळे चिकट सापळे लावावेत,ज्याकडे थ्रीप्स आकर्षित होऊन चिकटतात.

•लागवड करतेवेळी रोपांची मुळे कार्बोसल्फान २ मिली प्रतिलिटर पाणी या द्रावणात २ तास बुडवून लागवड करावी.


किडींचा प्रादुर्भाव दिसू लागताच,

 सुरवातीच्या काळात पाच टक्के निंबोळी अर्क किंवा कडूनिंब आधारित कीटकनाशक ॲझाडिरेक्टिन (३०० पीपीएम) ५ मि.लि. प्रतिलिटर या प्रमाणात फवारणी करावी.

 लागवडीनंतर ३० दिवसांनी ६५ ते ७० टक्के आर्द्रता असताना, व्हर्टिसिलियम लेकॅनी ५ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी या प्रमाणे ८ ते १० दिवसांच्या अंतराने एक ते दोन फवारण्या कराव्यात.त्यामुळे थ्रीप्स रोग ग्रस्त होऊन नैसर्गिकरित्या नियंत्रित होतात.

तीव्र प्रादुर्भाव असल्यासच, रासायनिक नियंत्रण (फवारणी प्रतिलिटर पाणी)

फिप्रोनिल (५ एस. सी.) २ मिली किंवा लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन (५ ई.सी.) १ मिली.

टीप ः फवारणी करतेवेळी प्रतिलिटर १ मिली उत्तम दर्जाच्या चिकटद्रव्य कीटकनाशकासोबत मिसळावे.  


एकात्मिक कीटक व्यवस्थापनासंबंधित नवनवीन अपडेट्स साठी नक्की सामील व्हा..👇👇

https://www.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share


टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

ऊस पिकाचे विविध वाण व त्यांची वैशिष्टे | Different Varieties of Sugarcane Crop and their Characteristics

इमेज
ऊस पिकाचे विविध वाण व त्यांची वैशिष्टे महाराष्ट्र शासनाने महात्मा फुले कृषि विद्यापीठ, राहुरी अंतर्गत ऊस संशोधन केंद्र पाडेगाव आणि वसंतदादा साखर संस्था (व्ही. एस. आय) मांजरी, पुणे यांच्या माध्यमातून आतापर्यंत अधिक ऊस उत्पादन आणि चांगला साखर उतारा असणा-या अनेक जाती प्रसारित केल्या आहेत. त्यापैकी काही महत्वाच्या वाणांची माहिती आज आपण घेऊयात. * ऊस लागवडीचे तीन हंगाम * सुरु:-१५ डिसेंबर ते १५ फेब्रुवारी पुर्वहंगामी:-१५ ऑक्टोंबर ते १५ नोव्हेंबर, आडसाली:-१५ जुलै ते १५ ऑगस्ट * Co-86032 (निरा):-* केंद्रीय ऊस संशोधन केंद्र पाडेगाव इथून Co-86032 (निरा) ह्या महाराष्ट्रामध्ये सर्वात जास्त लागवड होणाऱ्या या वाणाची १९९६ साली निर्मिती झाली. सुरु, पूर्वहंगामी व आडसाली या तिन्ही हंगामात आपण या वाणाची लागवड करू शकतो. वैशिष्ट्ये:- फुलोरा कमी प्रमानात किंवा लवकर येत नाही. इतर वाणांच्या तुलनेत बेट उमलून पडण्याचे प्रमाणात कमी पाण्याचा ताण व क्षारपट जमिनीत टिकून राहण्याची क्षमता चांगला साखर उतारा * फुले 265 (COM 0265)* ऊस संशोधन केंद्र, पाडेगाव यांच्याकडून प्रसारीत वाण प्रसारित वर्ष:- जू...
अधिक वाचा

ऊस लागवड करताना उसाची बीजप्रक्रिया कशी करावी | How to process sugarcane seeds while planting sugarcane

इमेज
  देशात उसाची लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते. साधारणपणे तीन वेगवेगळ्या हंगामात उसाची पेरणी केली जाते. ऊस लागवडीत शेतकऱ्याला कमी काम करावे लागते आणि चांगला नफाही मिळतो. तसेच इतर पिकांच्या तुलनेत कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव कमी असल्याने फारसे नुकसान सहन करावे लागत नाही. यासोबतच हवामानामुळेही या पिकाचे कमी नुकसान होते. चांगले उत्पादन मिळाल्यास पिकावर कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव कमी व्हावा यासाठी शेतकऱ्याला सुरुवातीच्या दिवसांपासून काही गोष्टींची काळजी घ्यावी लागते.  कोणत्याही पिकाचे कीड व रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी पेरणीच्या वेळी बीजप्रक्रिया केल्यास सुरुवातीच्या दिवसात पिकाचे कीड व रोगांपासून संरक्षण होते व त्यांची वाढ चांगली होते. तर आज आपण ऊस पिकाची लागवड करताना बीजप्रक्रिया कशी करावी ते पाहू. ऊस बियाणे प्रक्रिया/शुद्धीकरण शेतात पिकवलेला निरोगी, रसाळ आणि अनुवांशिकदृष्ट्या शुद्ध ऊस 10 ते 11 महिन्यांचा असल्यास उसाच्या उत्पादनात 15 ते 20 टक्के वाढ होते. * प्लास्टिकच्या ट्रेमध्ये कोकोपीट वापरून उगवलेली उसाची झाडे सुमारे ३० ते ४० दिवसांनी लागवडीसाठी तयार होतात. यासाठी 9 ते 10 महिने...
अधिक वाचा

वांग्याची झाडे झुडुपासारखी होण्याची कारणे | Reasons for brinjal plants becoming bushy

इमेज
  हा एक रोग आहे या रोगाला मायकोप्लाझ्माचा असे म्हणतात. ज्यामुळे वांगी पिकाचे खूप नुकसान होते. हा रोग मुख्यतः झाडाच्या फुलांच्या वेळी आढळून येतो आणि हा रोग सुरुवातीच्या पिकात जास्त प्रमाणात आढळतो. पाने अगदी लहान बाहेर येतात.खोडावर गाठी दिसून येतात आहेत आणि फांद्यांऐवजी, तेथे पानाची संख्या वाढते ज्यामुळे झाडे झुडूप आकाराची बनतात. अशा झाडांना फुले व फळे येत नाहीत, जर ती आली तर ती हिरव्या आणि लहान आकाराने असतात. रोग लवकर आढळल्यास, पीक उत्पादन मोठ्या प्रमाणात कमी होते. रोग कसा पसरतो:- लीफ हॉपर्स हा रोग एका झाडापासून दुसऱ्या झाडात पसरवतात. प्रतिबंध:- * हा रोग टाळण्यासाठी प्रथम रोगट झाडे उपटून नष्ट करा. * विषाणूजन्य रोगांपासून मुक्त होण्यासाठी नेहमी रोगमुक्त पिकांपासून बियाणे तयार करा. * उगवल्यानंतर, जवळजवळ दररोज आपल्या शेताची तपासणी करत रहा आणि रोगग्रस्त झाडे उपटून टाका आणि नष्ट करा कारण विषाणू जिवंत पेशींमध्ये वाढतो आणि जिवंत होतो. * शक्य असल्यास पीक रस शोषणाऱ्या किडींपासून मुक्त ठेवण्यासाठी नेटचा वापर केला जाऊ शकतो. * पिकाच्या सुरुवातीपासून एक एकरमध्ये 30-40 चिकट सापळे लावावेत. * जर तु...
अधिक वाचा