Yellow Mosaic Virus| Crop disease| Soyabean Yellow mosaic Virus| सोयाबीन येणारा पिवळा विषाणूजन्य रोग
नमस्कार शेतकरी मित्र हो...
सोयाबीन पीक सध्या फुलोरा अवस्था पार करून शेंगा लागण्यास सुरवात होतात. तर काही वेळेला पिकामध्ये आपल्याला पानांवर पिवळे ठेपके किंवा थोडी पाने चुरगळलेली दिसतात.पण ही लक्षणे दिसतात कशामुळे तेच आज आपण जाणून घेऊयात.
*विषाणूजन्य रोगाचे नाव:-*
पिवळा मोझ्याक व्हायरस(YMV) हा रोग हिमाचल प्रदेश, दिल्ली, पंजाब, हरियाणा मध्ये प्रचलित होता आणि M.P. चे काही भाग तथापि अलिकडच्या वर्षांत ते प्रचलित सोयाबीन पिकावर मोठ्या प्रमाणावर संक्रमित आहे
मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र आणि राजस्थानच्या मध्यवर्ती क्षेत्रामध्ये मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होते.
*लक्षणे:-*
•पानांवर पिवळे डाग एकतर विखुरलेले असतात किंवा प्रमुख बाजूने अनिश्चित पट्ट्यांमध्ये तयार होतात
सोयाबीनच्या पानांच्या शिरा.
•पाने परिपक्व झाल्यावर पिवळ्या भागात तांबेरा पडल्यासारखे नेक्रोटिक स्पॉट्स दिसतात.
•काही वेळेस तीव्र विद्रूप आणि पाने वेडेवाकडे होणे देखील दिसून येते.
•गंभीरपणे संक्रमित झालेल्यांची पाने झाडे पिवळी होतात. •प्रभावित झाडास कमी फुले आणि शेंगा येतात. या रोगाच्या संक्रमणामुळे बियानां मधील तेलाचे प्रमाण कमी होते आणि प्रथिनांचे प्रमाण वाढते.
*प्रसार:-*
या रोगाच्या प्रसारामध्ये पांढरी माशी(Bamesia tabacai) वाहक म्हणून काम करते. जेव्हा एखादे झाड रोगग्रस्त होते,त्या झाडातील रस पांढऱ्या माशीने शोषला आणि त्याच माशीद्वारे पुन्हा निरोगी झाडातील रस शोषला गेला तर रोग माशीने शोषल्या गेलेल्या रसातून हा विषानू निरोगी झाडांमध्ये प्रवेश करतो. आणि हे सर्व काही सेकंदात होते त्यामुळे रोगाचा प्रसार झपाट्याने होत असतो.
*एकात्मिक व्यवस्थापन:-*
*1.इष्टतम पेरणीची वेळ:-* पावसाळा सुरू झाल्यानंतर. मात्र जूनच्या मध्यापासून ते पहिल्या जुलैचा आठवडा पेरणीसाठी योग्य वेळ आहे.
*2.बीजप्रक्रिया:-* पेरणीपूर्वी बियाणे थियामेथॉक्सम 30 एफएस @ 10 मिली/कि.ग्रा.बियाणे किंवा इमिडाक्लोप्रिड 48 FS @ 1.25 मिली/किलो बियाणे
*3.शिफारशीत बियाणे दर,अंतर आणि खतांचा वापर:-* बियाणे दराचा परिणाम अधिक होतो अधिक दाट सोयाबीन पीक अधिक कीटकांना आकर्षित करते. मग पुढे ते रोग प्रसारणास प्रोत्साहन देते.प्रमानित बियाणांची उगवण क्षमता तपासून त्या प्रमाणात पेरनी करावी
*4.ओळख/रोगग्रस्त भाग नष्ट करणे:-* पिकात YMV ची लक्षणे दिसत असतील तर प्रादुर्भाव कमी असताना रोगग्रस्त भाग/पाने शेतातून काढून टाकावे जेणेकरून पुढील प्रसार टाळता येईल
*4.पिवळा चिकट सापळे:-* पिवळ्या चिकट सापळ्यांचा वापर (25-30सापळे/एकरी) उडत्या माशांना अटकाव करण्यासाठी एकरी किमान 25 ते 30 सापळे लावून घ्यावेत.पांढरी माशी पिवळ्या रंगाकडे आकर्षित होते व त्यावर चिकटून मरून जाते.मग पुढे होणारा रोगाचा प्रसार व होणारे नुकसान कमी होते.
*5.प्रतिरोधक/सहिष्णु वाणांचा वापर:* लागवडीसाठी उत्तम,रोगमुक्त,कीड व रोग सहनशील वाण निवडावे.
*6.नत्रयुक्त खतांचा अतिवापर टाळावा:-* नत्रयुक्त खतांच्या अतिवापरामुळे किडीचा अंडी देण्याचा दर वाढतो. पिकास कोवळेपणा येऊन कीड झपाट्याने वाढत जाते.त्यामुळे खतांचे संतुलन ठेवावे.
7.वरील सर्व पद्धतींचा अवलंब करून सुद्धा जेव्हा कीड/ विषाणूचा प्रसार आर्थिक नुकसान पातळीच्या वर जातोय अस जाणवल्यासच रासायनिक कीटकनाशकांचा स्प्रे घ्यावा. जसे थायोमिथोक्झ्याम 25 WG@100gm/500 lit.
एकात्मिक कीटक व्यवस्थापनासंबंधित नवनवीन अपडेट्स साठी नक्की सामील व्हा..👇👇
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा