वांगी पिकामध्ये येणारे रोग

वांगी पिकामध्ये येणारे रोग | Diseases occurring in eggplant crop

वांग्याची भाजी ही बटाट्यानंतर सर्वात जास्त लागवड केलेली भाजी आहे. अनेकांना वांग्याची भाजी खायला आवडते. त्यामुळे बाजारात याला नेहमीच मागणी असते. पण जेव्हा शेतकरी वांग्याची लागवड करतात तेव्हा त्यांना चांगले पीक घेण्यासाठी मोठी कसरत करावी लागते. कारण वांगी पिकामध्ये किडी व रोगांमुळे पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. तर आज जाणून घेऊया कोणत्या रोगांमुळे वांगी पिकाचे नुकसान होऊ शकते.

वांगी पिकावर येणारे रोग :-

सर्कोस्पोरा लीफ स्पॉट रोग (Cercospora Leaf Spot Disease):-

हा रोग Cercospora solani नावाच्या बुरशीमुळे होतो. या रोगात पानांवर कोनीय ते अनियमित क्लोरोटिक ठिपके तयार होतात जे नंतर राखाडी तपकिरी होतात. बीजाणूंचे पुनरुत्पादन डागांच्या दरम्यान होते आणि गंभीरपणे प्रभावित पाने लवकरच गळतात.

जिवाणूजन्य विल्ट रोग (Bacterial Wilt Disease):-

हा रोग स्यूडोमोनास सोलानेसीरम नावाच्या जिवाणूमुळे होतो. या रोगात झाडाची पाने कोमेजून, पिवळी व अविकसित होतात आणि नंतरच्या अवस्थेत संपूर्ण झाड कोमेजते. झाडे कोमेजण्यापूर्वी खालची पाने गळून पडतात. वनस्पतीची रक्तवहिन्यासंबंधी प्रणाली तपकिरी होते. रोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात, रोप दुपारी सुकते परंतु रात्री पुन्हा बरे होते परंतु नंतर नष्ट होते.

अल्टरनेरिया लीफ स्पॉट रोग (Alternaria leaf Spot Disease):-

अनेक वेळा या रोगाची लक्षणे पिकातही दिसून येतात. या रोगाच्या प्रादुर्भावात पानांवर ठिपके दिसतात. या रोगात मध्यभागी अंगठीच्या आकाराचे ठिपके तयार होतात जे नंतर मोठे होतात. हे डाग फळांवरही दिसतात.

मोझॅक आणि लिटल लीफ रोग(Mosaic and Little Leaf Disease):-

हा रोग Tobacco Mosaic Virus मुळे होतो.पानांवर ठिपकेदार व अविकसित पाने किंवा पाने विकृत, लहान व जाड होणे ही या रोगाची लक्षणे आहेत. या रोगात वांग्याच्या झाडाची वरची नवीन पाने आकुंचन पावतात व लहान होतात व कोमेजतात. या रोगामुळे पानांचा आकारही अगदी लहान राहतो व पाने देठाला चिकटलेली दिसतात.

ओलसर करणे(Damping off):-

हा रोग पायथियम ऍफेनिडरमेटम नावाच्या बुरशीमुळे होतो. हा रोग प्रामुख्याने रोपवाटिकांमध्ये उगवलेल्या झाडांना प्रभावित करतो. हे वनस्पतींच्या दोन अवस्थेत आढळते. पहिल्या टप्प्यात, रोपे जमिनीतून बाहेर येण्यापूर्वी किंवा लगेच आणि दुसऱ्या टप्प्यात, रोपे झाल्यानंतर. पहिल्या टप्प्यात, रोपे तरुण अवस्थेत मरतात. दुसऱ्या टप्प्यात, जमिनीच्या संपर्कात असलेल्या स्टेमच्या भागात पिवळ्या-हिरव्या जखमा तयार होतात. जे स्टेमवर परिणाम करतात आणि ऊती नष्ट करतात. रोपवाटिकेत झाडे कोमेजणे आणि नंतर सुकणे ही रोगाची मुख्य लक्षणे आहेत.

फळ कुजणे रोग (Fruit Rot Disease):-

जास्त ओलाव्यामुळे हा रोग वांगी पिकात अधिक पसरतो. बुरशीमुळे फळांवर पाणचट कोरडे ठिपके दिसतात जे नंतर हळूहळू इतर फळांवरही पसरतात. प्रभावित फळांचा वरचा पृष्ठभाग तपकिरी होतो ज्यावर पांढरी बुरशी तयार होते.

कॉलर रॉट (Collar rot):-

याला वांग्यांचा ब्लाइट किंवा कॉलर रॉट रोग असेही म्हणतात. जे Sclerotium rolfsii मुळे होते. हा आजार कधीकधी गंभीर स्वरूप धारण करतो. स्टेमच्या खालच्या भागाला मातीजन्य इनोकुलम (स्क्लेरोटीया) संसर्ग होतो. स्टेमच्या शीर्षस्थानी छेदन करणे हे त्याचे मुख्य लक्षण आहे. अंतर्निहित ऊतींचा संपर्क आणि नेक्रोसिसमुळे वनस्पतींचे नुकसान होऊ शकते. जमिनीच्या पृष्ठभागाजवळ स्टेमवर मायसेलिया आणि स्क्लेरोटिया दिसू शकतात. झाडाची जोम कमी होणे, देठाभोवती पाणी साचणे आणि यांत्रिक जखमांमुळे हा रोग होण्यास मदत होते.

या रोगांचा प्रादुर्भाव सामान्यतः वांगी पिकावर दिसून येतो. म्हणून, या आजारांची सुरुवातीची लक्षणे दिसू लागताच, त्यांच्या नियंत्रणासाठी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. तरच तोटा कमी होऊन शेतकऱ्यांना चांगले उत्पादन मिळू शकेल.

स्रोत-कृषि जागरण/TNAU ब्लॉग.

*उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-*

🌱विकास धुमाळ बेकनाळ ,गडहींग्लज

🌱मोहन तुरे

🌱प्रेषित चकोले, नागपूर

🌱तांडले पुंडलिक कालियास, देवांगर

🌱आदित्य मोरे सोलापूर

🌱निखिल शिरसाठ

🌱ज्ञानेश कंठाळी, अहमदनगर

🌱सयाजीराव गोपाळराव पोखरकर, अकोले

*उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांचे मनपूर्वक आभार*

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇*