कापूस पिकामध्ये अनेक किटांमुळे पिकाचे नुकसान होते. काही किडी पिकातील पानांचे, काही खोडाचे आणि काही कापसाचे बोंडे खराब करतात. कापसाच्या बोंडावर किडींचा प्रादुर्भाव झाल्याने पिकाचे मोठे नुकसान झाले आहे. कापूस पिकातील बोंडाचे नुकसान करणाऱ्या किडीची माहिती शेतकऱ्याला हवी असल्यास. तरच शेतकरी किडीचे उत्तम व्यवस्थापन करून पिकाचे नुकसान टाळू शकतात. तर आज जाणून घेऊया कोणत्या किडीमुळे कापसाच्या बोंडाचे नुकसान होऊ शकते.
कापूस/अमेरिकन बोंडअळी (Helicoverpa armigera):-
कापसातील हिरवी सुरवंट, हरभरा सुरवंट आणि सोयाबीनमधील शेंगा सुरवंट हे सर्व सारखेच आहेत. सुरवंट पूर्णपणे हिरवा असतो, काहीवेळा हवामानामुळे तो हिरवा ते तपकिरी रंगाचा दिसतो. सुरवंट कापसाच्या शेंगा खातो आणि फळाच्या आत जातो. सुरवंटाचे तोंड आतून दिसते आणि बाकीचे शरीर बाहेर दिसते. सुरवंटाची विष्ठा बॉल/पॉडवर दिसू शकते आणि सुरवंट सरासरी 30 ते 40 शेंगा खराब करते.
गुलाबी बोंडअळी/पेक्टिनोफोरा गॉसिपिएला:-
कापूस सुरवंटांमध्ये सर्वात धोकादायक सुरवंट गुलाबी सुरवंट आहे. त्यासाठी बीटी कॉटनमध्ये बदल करण्यात आला. हा सुरवंट चमकदार गुलाबी रंगाचा दिसतो, म्हणूनच या किडीला गुलाबी बॉलवर्म असे नाव देण्यात आले आहे. बॉल/पॉड असे दिसते की ते लठ्ठ झाले आहे. सुरवंट आतून शेंगा खातो आणि विष्ठा मागे सोडतो. बीन्स खराब झालेले आणि कुजलेले दिसतात.
ठिपकेदार बोंडअळी/आयरियस विटेला:-
सुरवंटाचा रंग गडद तपकिरी आणि हिरवा असतो, सुरवंट दिसायला घाणेरडा दिसतो. पतंग दिसायला हिरवा आणि पांढरा असतो, त्यामुळे पानांवर बसलेला पतंग सहज ओळखता येत नाही. अंड्यातून बाहेर येणारे छोटे नवीन सुरवंट कळ्या खाऊ लागतात. वरचे आणि कोवळे भाग खाल्ल्यानंतर सुरवंट शेंगा आतून विकृत करू लागतात आणि बाहेरून विष्ठा बाहेर टाकू लागतात.
या किडींबरोबरच बोंड भुंगा कापसाच्या गोळ्यांचेही नुकसान करतात. या किट बरोबरच लाल कॉटन बग आणि रशियन कॉटन बग देखील कापसाच्या गोळ्यांचे नुकसान करतात. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी या किडी लक्षात ठेवाव्यात आणि किडींचा प्रादुर्भाव पाहून कीटक व्यवस्थापन पद्धतींचा वापर करावा.
टिप्पण्या
टिप्पणी पोस्ट करा