IPM SCHOOL FARMERS EDUCATION PLATFORM

  टोमॅटो पिकामध्ये तसे बऱ्याच किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येतो ज्यामुळे पिकाचे अधिक नुकसान होते. त्यामधील सध्या टोमॅटो पिकामध्ये येणाऱ्या नागअळी या किडीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात दिसून येत आहे. ज्या ठराविक भागात टोमॅटो पिक मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते त्या क्षेत्रामध्ये तर किडीमुळे खूप नुकसान दिसून येत आहे. वेळेत उपाययोजना न अवलंबल्यास संपूर्ण प्लॉट सुद्धा हातचा जाऊ शकतो. त्यामुळे जे शेतकरी टोमॅटो पिकवतात त्या शेतकऱ्यांनी टोमॅटो लागण करण्याअगोदर पासून किडीच्या नियंत्रणासाठी महत्वाच्या गोष्टीचा योग्य वेळी वापर करून होणारे नुकसान टाळता येईल. तर आज आपण टोमॅटो पिकामध्ये येणाऱ्या याच नागअळीचे एकात्मिक पद्धतीने नियंत्रण कसे करता येईल याची संपूर्ण माहिती घेणार आहोत. टोमॅटो पिकामध्ये येणारी नागअळी:- या किडीचे शास्त्रीय नाव टूटा अबसोल्यूटा असून हि प्रामुख्याने टोमॅटो पिकामध्ये आणि त्यानंतर बटाटा पिकामध्ये सुद्धा प्रादुर्भाव करू शकते.  किडीचे जीवनचक्र:- किडीचे पतंग लहान आकाराचे आणि तपकिरी रंगाचे असून पिकामध्ये पानांच्या मागच्या बाजूला लपून राहतात. मादी पतंग पानाच्या खालच्या बाजूला, फांद...

  शेतकरी शेतामध्ये वेगवेगळी पिके घेत असताना पिकामध्ये अनेक प्रकारच्या किडीमुळे आणि रोगांमुळे नुकसान होते. पिकामध्ये या होणाऱ्या नुकसानीपासून वाचण्यासाठी शेतकरी अनेक उपायांचा उपयोग करतात ज्यामुळे त्यांचे नियंत्रण होऊन उत्पन्नामध्ये वाढ होते. पण पिकामध्ये येणाऱ्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या विषाणूजन्य रोगामुळे पिकाचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होऊ शकते. विषाणूजन्य रोगांमध्ये मिरची पिकामध्ये येणाऱ्या चुरडा मुरडा रोग असेल, सोयाबीन पिकामध्ये येणार येल्लो वेन मोसाइक असेल किंवा वेलवर्गीय भाजीपाला पिकामध्ये येणार कुकुर्बिट मोसाइक व्हायरस  असेल यासारख्या रोगांमुळे पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते. एकदा रोगाचा प्रादुर्भाव झाला कि नियंत्रण उपाय करणे खूपच अवघड जाते त्यामुळे आज आपण विषाणूजन्य रोग पिकामध्ये येऊ नयेत म्हणुत प्रतिबंधात्मक उपाय काय करता येतील याबद्दल माहिती घेणार आहोत.   कोणताही विषाणू सजीव वस्तू च्या संपर्कात येताच सक्रिय होतो.इतर वेळी ते निर्जीव अवस्थेत किंवा सुप्तावस्थेत असतात. वनस्पतीला शेती अवजारांद्वारे झालेल्या इजामधून किंवा रसशोषक किडीच्याद्वारे केल्या गेलेल्या पंक...

  अलीकडील काही वर्षांमध्ये हुमणी किडीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकाचे नुकसान खूप मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. हवामान बदल, यावेळी पडणारा पाऊस, रासायनिक कीटकनाशकाचा अतिवापर, किडींमध्ये तयार होणार प्रतिरोध यामुळे पिकावर येणाऱ्या किडींचे नियंत्रण करणे कठीण झाले आहे. अशातच या हुमणी किडीचा प्रादुर्भाव झाल्यास पिकामध्ये लवकर दिसून येत नाही. आणि ज्यावेळी नुकसान दिसायला सुरुवात होते त्यावेळी मोठे नुकसान झालेलं असते. वेळीच आणि एकात्मिक पद्धतीने नियंत्रण न केल्यास पिकाचे ३० ते ७० टक्के नुकसान होऊ शकते.  किडीचे जीवनचक्र भुंगा अवस्था - हुमणीचे भुंगेरे जमिनीतून बाहेर पडतात. मादी भुंगा नरापेक्षा मोठे असून त्यांचे सरासरी आयुष्य सुमारे 80 ते 90 दिवस असते. संध्याकाळच्या वेळेस बाभुळ, बोर, कडुनिंबाच्या झाडावर बसून रात्रभर पाने खातात.  अंडी अवस्था :- मिलनानंतर मादी  3-4 दिवसांत मातीमध्ये साबुदाण्यांसारखी लांबट व गोल अंडी घालते. एक मादी जवळपास 50 ते 70 अंडी जवळपासच्या शेतामध्ये ठिकठिकाणी घालते. अळी अवस्था - अंड्यांमधून बाहेर पडलेली अळी म्हणजेच हुमणीच्या सुरुवातीच्या दोन अवस्था जमिनीमधील सेंद्र...

  टोमॅटो, वांगी, मिरची, भेंडी आणि इतर सर्व भाजीपाला पिके तसेच पपई, केळी यासारख्या पिकामध्ये वेगवेगळ्या किडींच्या मुळे मोठे नुकसान होते. त्यापैकी हमखास प्रादुर्भाव करणारी कीड म्हणजे पांढरी माशी.   पांढरी माशी पिकामध्ये पानांच्या मागच्या बाजूला राहून पानांमधून रस शोषण करते त्यामुळे पिकाच्या वाढीवर विपरीत परिणाम होतो तसेच विषाणू जनित रोगांचा प्रसारसुद्धा रस शोषक किडींच्या माध्यमातून होतो. त्यामुळे पिकाचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होऊ शकते. तर आज आपण या पांढऱ्या माशीबद्दल संपूर्ण माहिती घेणार आहोत.  पांढरी माशी  हि एक जवळपास भाजीपाला आणि इतर जवळपास सर्वच पिकामध्ये येणारी कीड आहे. या पांढऱ्या माशीचे शास्त्रीय नाव बेंमेसिया टॅबसी आहे. पांढरी माशी ही रसशोषक किड पिकांमधील पानाचा रस शोषून पिकाला नुकसान पोहोचवते.    जीवनचक्र:- पांढऱ्या माशीची एक पिढी चार अवस्थांमधून जाते. मादी पांढरी माशी पानाच्या खालच्या बाजूने वर्तुळाकार पद्धतीने अंडे घालते. या अंड्यांमधून पाच ते नऊ दिवसांमध्ये पिल्ले बाहेर येतात. ही पिले चार अवस्थांतून कोषावस्थेमध्ये जातात. कोष पानाच्या खालच्या...