भात पिकांमधील उत्पादन वाढीचे तंत्र । युरिया ब्रिकेटचा वापर । Paddy Farming

 



महाराष्ट्रामध्ये भाताचे पीक काही भागात जास्त प्रमाणात होते तर काही कमी प्रमाणात घेतले जाते. प्रामुख्याने कोकण भागामध्ये मोठ्या प्रमाणात भात पिकवले जाते. चांगले उत्पन्न मिळण्यासाठी अन्नद्रव्य व्यवस्थापन करणे खूप महत्वाचे आहे. 

  पिकामध्ये अन्नद्रव्य व्यवस्थापन करताना वेगवेगळे रासायनिक खते किंवा युरियाचा वापर कारण्याऐवजी जर युरिया ब्रिकेटचा वापर केला तर खताचा अपव्यय टाळून उत्पादन वाढीसाठी नक्कीच फायदा मिळणार आहे. तर आज आपण हे युरिया ब्रिकेट काय आहे आणि त्याचा वापर कसा करता येईल याची संपूर्ण माहिती घेऊया. 

युरिया ब्रिकेट 

युरिया ब्रिकेट म्हणजे युरिया खताची दाबून तयार केलेली गोळी. ही गोळी साधारणपणे २.७ ते ३ ग्रॅम वजनाची असते आणि ती हळूहळू जमिनीत विरघळते. यामुळे युरियाची कार्यक्षमता वाढते आणि झाडांना दीर्घकाळ नत्राचा पुरवठा होतो.

वापर कधी करावा?

 * भात रोप लागणी झाल्यानंतर ७ ते १० दिवसांनी युरिया ब्रिकेटचा वापर करणे सर्वात योग्य मानले जाते. या वेळेस झाडांना नत्राची सर्वाधिक गरज असते आणि ब्रिकेटमुळे त्यांना वेळेवर आणि योग्य प्रमाणात नत्र मिळते.

* जर भात रोपांची पुनर्लागवड केली असेल, तर त्या लागवडीनंतर ७ ते १० दिवसांनी याचा वापर करावा.

* युरिया ब्रिकेटचा वापर करताना जमीन पूर्णपणे दलदलीची किंवा ओलावा असलेली असावी. त्यामुळे ब्रिकेट्स जमिनीत व्यवस्थित बसतात आणि हळूहळू विरघळतात.

वापरण्याची पद्धत:

* भात रोप लागणीनंतर ७-१० दिवसांनी, जेव्हा शेतात पाणी असेल, तेव्हा ब्रिकेट वापरा.

* दोन रोपांच्या मध्यभागी, चार रोपांच्या मधोमध एक ब्रिकेट जमिनीत ३-४ इंच खोलवर दाबा.

* ब्रिकेट दाबताना ती जमिनीत पूर्णपणे झाकली जाईल याची खात्री करा. ती जमिनीच्या पृष्ठभागावर राहिल्यास तिचा फायदा कमी होतो.

* हे काम करताना शेतात पाणी ३-५ सेंमी. असावे. ब्रिकेटचा वापर करताना पाणी असल्यास ती जमिनीत लवकर विरघळते.

युरिया ब्रिकेट वापरण्याचे फायदे:

* युरिया ब्रिकेट हळूहळू विरघळत असल्यामुळे नत्र (नायट्रोजन) वाया जात नाही आणि झाडांना दीर्घकाळ उपलब्ध राहते.

* सामान्य युरियाच्या तुलनेत युरिया ब्रिकेटचा वापर कमी प्रमाणात लागतो, त्यामुळे खतावरील खर्च वाचतो.

* नत्राचा योग्य पुरवठा झाल्यामुळे भाताचे उत्पादन ३०-४० टक्क्यांपर्यंत वाढू शकते.

* युरिया ब्रिकेट थेट मुळांच्या जवळ टाकल्यामुळे तणांना नत्र मिळत नाही, त्यामुळे तणांची वाढ कमी होते.

* नत्र वायूच्या स्वरूपात हवेत मिसळण्याचे प्रमाण कमी झाल्यामुळे पर्यावरणाचे प्रदूषण कमी होते.


कोणत्याही पिकाचे उत्पादन वाढवण्यासाठी पिकाला लागणाऱ्या पोषक तत्वांचा वापर प्रभावी करणे आवश्यक आहे. तरच उत्पादन खर्च कमी होईल आणि उप्तादनही वाढेल. 

स्रोत-इंटरनेट 

उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-

क्रुषिभूषण सयाजीराव  गोपाळराव पोखरकर कोतूल ता.अकोले जि.अहिल्यानगर

महेंद्र आत्माराम जगताप, विटा खानापूर सांगली

शिवाजी चौगले, राधानगरी कोल्हापूर 

  उत्तर दिल्याबद्दल धन्यवाद

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/


#ipm #IPM #gogreen #paddy #paddyfarming #uriabriquettes #smartfarming 

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

हुमणी कीड प्रभावी नियंत्रण । प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय । White Grub Management |

इमेज
  हुमणी एक अतिशय नुकसानकारक आणि नियंत्रणासाठी कठीण अशी एक कीड आहे जी शेतकऱ्याचे ऊस, भुईमूग, बटाटा, सोयाबीन यासारख्या नगदी  तसेच भाजीपाला पिकामध्ये मोठ्या प्रमाणावर नुकसान करते. हुमणी हि खरीप हंगामामध्ये अधिक सक्रिय असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करणे खूप कठीण होते. हुमणी किडीमुळे पिकाचे ३० से ८० टक्के पर्यंत नुकसान होऊ शकते.     हुमणी कीड जमिनीमध्ये राहून पिकाच्या मुळाजवळ राहून नुकसान पोहोचवते. हि कीड जमिनीमध्ये असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करताना खूप कठीण जाते. त्यामुळे या किडीच्या नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक बाबी नियंत्रणात्मक उपाय केल्यास किडीचे नियंत्रण नक्कीच शक्य आहे. तर आज आपण पाहूया कि त्यासाठी प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय कोणते करता येतील.                                                                         हुमणी नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक उपाय :- हुमणी किडीचे साधारणपण...
अधिक वाचा

बीजप्रक्रिया । बीजप्रक्रियेचे फायदे । Benefits of Seed Treatment |

इमेज
  खरीप हंगाम चालू व्हायला अगदी थोडासाच अवधी शिल्लक आहे. एकसारखा पडणाऱ्या वळीव पावसाने बऱ्याच दिवसानंतर मागील आठवड्यापासून थोडीशी उसंत दिली आहे. त्यामुळे शेतकरी पेरणीसाठी शेत तयार करायच्या गडबडीत आहेत. खरीप हंगामामधील पिकांमध्ये कीड आणि रोगांचे प्रमाण इतर हंगामापेक्षा अधिक असते. त्यामुळे अगदी सुरुवातीपासून पिकाची काळजी घेणे गरजेचे आहे. पिकाची टोकण किंवा रोपलागण करताना बीजप्रक्रिया हि खूप महत्वाची आहे.  बीजप्रक्रिया म्हणजे बियाणे जमिनीत पेरणीपूर्वी जमिनीतून तसेच बियाण्यातून विविध प्रकारचे रोग पसरू नयेत आणि रोगांचा प्रसार होऊ नये त्याचबरोबर रोपांची वाढ चांगली, एकसारखी होऊन उत्पादन वाढण्यासाठी जैविक आणि रासायनिक अश्या दोन्ही पद्धतीने बीजप्रक्रिया केली जाते.    बीजप्रक्रिया करताना अगोदर रासायनिक औषधांची आणि त्यानंतर जैविक औषधांची प्रक्रिया करावी. बीजप्रक्रिया करताना अगोदर इमिडाक्लोप्रिड (कीटकनाशक) आणि त्यानंतर कार्बेन्डाझिम (बुरशीनाशक) यांची बीजप्रक्रिया करून त्यानंतर जैविक बीजप्रक्रिया करावी. जैविक बीजप्रक्रिया करताना ट्रायकोडर्मा, रायझोबियम, अझाटोबॅक्टर आणि स्फुरद विरघळ...
अधिक वाचा

उन्हाळ्यामधील जमीन नांगरणी । फायदे । Benefits of Summer Ploughing

इमेज
  उन्हाळा हंगाम हा अतिशय महत्वपूर्ण काळ आहे ज्यामध्ये रब्बी पिके काढून पुढे येणाऱ्या खरीप हंगामासाठी जमीन तयार करणे. ज्यामध्ये शेतीमध्ये जमीन तयार करून घेणे पुढे घेतल्या जाणाऱ्या पिकासाठी अतिशय महत्वपूर्ण काम आहे.  जमिनीची खोल नांगरणी करून उन्हामध्ये तापत ठेवले जाते, ज्याचा अनेक नैसर्गिक व शाश्वत फायद्यांसाठी उपयोग होतो. ही प्रक्रिया केवळ तण व किड नियंत्रणापुरती मर्यादित नसून, जमिनीचा पोत आणि संरचना  सुधारण्यास आणि पुढील हंगामाच्या योग्य तयारी करण्यासाठीही महत्त्वाची ठरते.    आज आपण उन्हाळ्यामध्ये केल्या जाणाऱ्या खोल नांगरणीचे फायदे कोणते आहेत ज्यामुळे शेतकऱ्याला पुढे घेतल्या जाणाऱ्या पिकामध्ये फायदा मिळून उत्पन्न वाढेल? *जमिनीची खोल नांगरणी करून जमीन तापत ठेवण्याचे फायदे* *जमीन नांगरणी करताना सकाळच्या वेळी किंवा संध्याकाळच्या वेळेस करावी कारण त्यावेळेस नांगरणी करताना शेतामध्ये पक्षी जमून जमिनीमधून बाहेर पडणारी अळी अवस्था, किडीचे कोष तसेच इतर कीटक खातात त्यामुळे नैसर्गिक कीड नियंत्रण होते.  *रोग व किडींचा नैसर्गिकरित्या नायनाट होतो* उन्हाळ्यामध्ये खोल नांगर...
अधिक वाचा