मिरचीमधील थ्रिप्स कीड । नियंत्रणासाठी सोपे उपाय । Thrips Management in Chilli

 



साधारणपणे मिरची पिकाचे नुकसान हे थ्रिप्स किडीमुळे होते. प्रतिबंधात्मक उपाय आणि नियंत्रणात्मक उपायांचा उपयोग प्रभावी ठरतो.

  मिरची पिकामधील थ्रिप्स (फुलकिडे) नियंत्रणासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतीचा वापर करणे सर्वात प्रभावी आहे. यामध्ये प्रतिबंधात्मक, यांत्रिक, जैविक आणि रासायनिक उपायांचा समावेश होतो.


मिरचीमधील थ्रिप्स नियंत्रण:- 

प्रतिबंधात्मक उपाय:-

* लागवडीसाठी कीडमुक्त आणि निरोगी रोपांची निवड करावी.

* पिकांची फेरपालट: एकाच क्षेत्रात पुन्हा पुन्हा मिरचीची लागवड न करता, पिकांची फेरपालटणी करावी.

* बीजप्रक्रिया: रोपे तयार करण्यापूर्वी, इमिडाक्लोप्रिड सारख्या शिफारसीत कीटकनाशकाची बीजप्रक्रिया करावी.

* मल्चिंगचा वापर: लागवडीवेळी प्लास्टिक मल्च (आच्छादन) वापरल्यास फुलकिडींच्या संख्येत घट दिसून येते.

मिश्र पिकाचा वापर: मिरचीबरोबर मका, ज्वारी किंवा चवळी यांचे मिश्र पीक (Inter cropping) घेतल्यास थ्रिप्सचा शेतात प्रवेश कमी होतो.

* सुरुवातीलाच रोगग्रस्त झाडे मुळासकट उपटून नष्ट करावीत आणि जाळून टाकावीत.

* नीमपेंडचा वापर: प्रति हेक्टर ५०० किलो नीमपेंड (Neem Cake) जमिनीत मिसळून वापरावे.


यांत्रिक/भौतिक उपाय:-

* चिकट सापळ्यांचा वापर: शेतात प्रति एकरी निळ्या रंगाचे चिकट सापळे लावावेत. प्रौढ फुलकिडे या सापळ्यांकडे आकर्षित होऊन चिकटतात.

* नीम तेल (Azadirachtin) उपयोग: पिक वाढीच्या अवस्थेत अझाडिराक्टीन 10000 PPM (१%) घटक असणारे नीम तेल 3 मिली प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

* प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून निरगुडी अर्क 50 ते 80 मि.ली. प्रति लिटर पाणी या प्रमाणात फवारणी करावी.


जैविक नियंत्रण:-

* जैविक बुरशीजन्य कीटकनाशकांमध्ये ब्युव्हेरिया बॅसियाना किंवा मेटारहायझियम ॲनिसोप्ली यांसारख्या जैविक बुरशीची फवारणी करावी. ही बुरशी फुलकिडीच्या शरीरात प्रवेश करून त्यांना मारते. 


रासायनिक नियंत्रण:-

* जेव्हा थ्रिप्सचा प्रादुर्भाव खूप वाढलेला असेल आणि वरील उपायांनी नियंत्रण होत नसेल, तेव्हाच तज्ञांच्या सल्ल्याने आणि आलटून-पालटून रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करावा.

* प्रादुर्भाव जास्त दिसल्यास स्पिनोसॅड किंवा स्पिनेटोराम किंवा डायफेन्थुरॉन 47% अधिक बायफेन्थ्रीन 9.40% (संयुक्त कीटकनाशक) किंवा लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन 5% या कीटकनाशकांची फवारणी करावी. 

स्रोत-इंटरनेट 

उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-

ओंकार शिवाजी जगदंबे, नांदेड

शिवाजी चौगले, राधानगरी कोल्हापूर

शिव कापसे, परभणी 

रोहित, अकोला 

सत्यनारायण जगन्नाथ,

अमित हटवार, रामटेक नागपूर 

मुनीर पटेल, इचलकरंजी कोल्हापूर 

  उत्तर दिल्याबद्दल धन्यवाद

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/


#ipm #IPMSCHOOL #gogreen #chilli #thrips #pest #pestmanagement #smartfarming 

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

ऊसामधील लोकरी मावा कीड । प्रभावी नियंत्रण । wooly Aphids Management

इमेज
  ऊस पिकामध्ये बऱ्याच किडींमुळे नुकसान होते. शक्यतो पावसाळ्याच्या दिवसामध्ये प्रामुख्याने हुमणी कीड उसाची मुळे खाते त्यामुळे मोठे नुकसान ऊस पिकाचे होऊ शकते तसेच पावसाच्या दिवसामध्ये जास्त आर्द्रता आणि एकसारखा रिमझिम पाऊस त्यामुळे लोकरी मावा किडीचा प्रादुर्भाव सुद्धा अधिक प्रमाणात दिसून येतो.    ऊस पिकामध्ये लोकरी मावा ही एक गंभीर समस्या बनू शकते, विशेषतः जास्त आर्द्रता आणि ढगाळ वातावरणात याचा प्रादुर्भाव वेगाने वाढतो. या किडीमुळे ऊसाचे रस शोषण होते, ज्यामुळे वाढ खुंटते आणि उत्पादनात मोठी घट येते. याच्या प्रभावी व्यवस्थापनासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतींचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. ऊस पिकातील लोकरी मावा किडीचे व्यवस्थापन प्रतिबंधात्मक उपाय - * लागवडीसाठी नेहमी निरोगी आणि किडीमुक्त बेण्याचा वापर करा. लागवड करण्यापूर्वी बेणे बुरशीनाशक आणि कीटकनाशकाच्या द्रावणात (उदा. इमिडाक्लोप्रिड किंवा थायमेथोक्झाम) बुडवून प्रक्रिया करून लागण करा. * लोकरी माव्याला काही प्रमाणात सहनशील असलेले वाण (उदा. को-८६०३२, को-८०११, कोएम-०२६५  या वाणांमध्ये माव्याचा प्रादुर्भाव कमी दिसून य...
अधिक वाचा

हुमणी कीड प्रभावी नियंत्रण । प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय । White Grub Management |

इमेज
  हुमणी एक अतिशय नुकसानकारक आणि नियंत्रणासाठी कठीण अशी एक कीड आहे जी शेतकऱ्याचे ऊस, भुईमूग, बटाटा, सोयाबीन यासारख्या नगदी  तसेच भाजीपाला पिकामध्ये मोठ्या प्रमाणावर नुकसान करते. हुमणी हि खरीप हंगामामध्ये अधिक सक्रिय असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करणे खूप कठीण होते. हुमणी किडीमुळे पिकाचे ३० से ८० टक्के पर्यंत नुकसान होऊ शकते.     हुमणी कीड जमिनीमध्ये राहून पिकाच्या मुळाजवळ राहून नुकसान पोहोचवते. हि कीड जमिनीमध्ये असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करताना खूप कठीण जाते. त्यामुळे या किडीच्या नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक बाबी नियंत्रणात्मक उपाय केल्यास किडीचे नियंत्रण नक्कीच शक्य आहे. तर आज आपण पाहूया कि त्यासाठी प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय कोणते करता येतील.                                                                         हुमणी नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक उपाय :- हुमणी किडीचे साधारणपण...
अधिक वाचा

रसशोषक किडी । पिकाचे कसे नुकसान करतात । Damage by Sucking Pest

इमेज
  पिकामध्ये वेगवेगळ्या किडींच्या मुळे नुकसान होताना पाहायला मिळते, त्यामध्ये पानांचे नुकसान करणारी कीड, खोडाला नुकसान पोहोचवणारी कीड, फळाला नुकसान पोहोचवणारी कीड आणि मुळाला नुकसान पोहोचवणाऱ्या या किडी पिकाला प्रत्यक्ष खाऊन नुकसान करतात तर पिकामध्ये रस शोषण करून पिकाला नुकसान करणाऱ्या किडींच्यामुळेही पिकाचे अधिक नुकसान होऊ शकते.      रसशोषक किडी या शेतीतील पिकांसाठी अत्यंत हानिकारक असतात. यामध्ये पांढरी माशी, मावा, तुडतुडे, थ्रिप्स यासारख्या बऱ्याच किडी पिकाला नुकसान पोहोचवतात. या किडी पिकामध्ये राहून पानांमधून, खोडामधून रस शोषून घेतात, ज्यामुळे पिकाचे नुकसान होते. हे नुकसान केवळ प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष असे दोन्ही प्रकारे होते.  रसशोषक किडीमुळे पिकाचे होणारे प्रत्यक्ष नुकसान:-  रसशोषक किडी (उदा. मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी, फुलकिडे, पिठ्या ढेकूण इत्यादी) पानांमधून, कोवळ्या फांद्यांमधून, फुलांमधून किंवा फळांमधून रस शोषून घेतात. हा रस झाडाच्या वाढीसाठी आवश्यक पोषक तत्वे आणि पाणी वाहून नेतो. रस शोषल्यामुळे झाडाला आवश्यक पोषण मिळत नाही.   यामुळे पिकावर...
अधिक वाचा