कांदा पीक संरक्षण । मातीमधून होणाऱ्या कीड/रोगापासून बचाव । Onion Farming

 



कांदा पिकामध्ये मातीमधून नुकसान करणाऱ्या किडी आणि रोगांपासून पिकाचे संरक्षण करणे हे निरोगी आणि भरघोस उत्पादनासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यासाठी एकात्मिक व्यवस्थापन (IPM) पद्धतीचा वापर करणे आवश्यक आहे.

मातीतून नुकसान करणाऱ्या किडी व रोगांचे नियंत्रण करण्यासाठी उपाय:-

*बीज प्रक्रिया आणि रोप प्रक्रिया:-

मातीतून येणाऱ्या रोगांवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी बीजावर किंवा रोपांवर प्रक्रिया करणे हा सर्वात प्रभावी उपाय आहे.

१.बुरशीनाशक प्रक्रिया:-

बियाणे पेरण्यापूर्वी कार्बेन्डाझिम किंवा थायरम सारख्या प्रभावी बुरशीनाशकाची प्रक्रिया करावी. यामुळे कांद्याचे सडणे (Damping Off) आणि जमिनीतील बुरशीजन्य रोगांचे नियंत्रण चांगले होते.

जैविक प्रक्रिया:-

बुरशीनाशक प्रक्रियेनंतर ट्रायकोडर्मा सारख्या जैविक बुरशीनाशकाची प्रक्रिया बियाण्यांवर करावी. ट्रायकोडर्मा मातीतील हानिकारक बुरशींशी स्पर्धा करून पिकाचे संरक्षण करते.

रोप प्रक्रिया:- 

रोप शेतात लावण्यापूर्वी ती बुरशीनाशक द्रावणात (उदा. कार्बेन्डाझिम) बुडवून त्वरित लावावीत.


२.मातीचे व्यवस्थापन:-

मातीची गुणवत्ता सुधारणे आणि किडींना अनुकूल वातावरण टाळणे आवश्यक आहे.

उन्हाळी खोल नांगरट:- उन्हाळ्यामध्ये जमीन खोल नांगरून तापण्यास मोकळी सोडावी. यामुळे मातीतील किडींची अंडी, कोष आणि बुरशीचे बीजाणू सूर्यप्रकाशाच्या उष्णतेने नष्ट होतात.

मातीतील सेंद्रिय पदार्थ:- शेणखत, कंपोस्ट खत आणि गांडूळ खत यांचा वापर केल्याने मातीचे आरोग्य सुधारते आणि मित्र बुरशी वाढण्यास देखील मदत होते.

शेणखत प्रक्रिया करून वापरणे:- शेतात वापरल्या जाणाऱ्या शेणखतावर ट्रायकोडर्मा आणि पी.एस.बी. (PSB) यांसारख्या जैविक खतांची प्रक्रिया करून वापरावी.

गंधक (Sulphur) वापर:- मातीमध्ये गंधकाचा (Sulphur) वापर केल्यास अनेक बुरशीजन्य रोगांना प्रतिबंध होतो.


३. किडींचे नियंत्रण:-

कांदा पिकाला मुख्यत्वे कांद्याची माशी (Onion Fly) या किडीमुळे नुकसान होते.

निंबोळी पेंडीचा (Neem Cake) वापर:- पेरणीच्या किंवा पुनर्लागवडीच्या वेळी निम पेंडीचा वापर केल्यास मातीतील किडी (उदा.वाळवी, नाग अळी) आणि रोगांवर नियंत्रण ठेवता येते.

जैविक कीटकनाशके:- बिव्हेरिया बेसियाना सारख्या जैविक कीटकनाशकाचा वापर मातीत मिसळून केल्यास, मातीतील किडींवर नियंत्रण मिळवता येते.

रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर:- जर किडींचा प्रादुर्भाव जास्त असेल, तर पेरणीच्या वेळी किंवा पुनर्लागवडीच्या वेळी फिप्रोनिल किंवा फोरेट सारखी दाणेदार कीटकनाशके मातीत मिसळावी लागतात. (परंतु याचा वापर तज्ञांच्या सल्ल्यानेच करावा.)


४.पाणी आणि पीक फेरपालट व्यवस्थापन:-

पाण्याचा निचरा:- कांदा पिकाला अतिरिक्त पाणी किंवा जमिनीत पाणी साचून राहणे हानिकारक आहे. त्यामुळे शेतात पाण्याचा योग्य निचरा असणे आवश्यक आहे. जास्त पाणी मातीतील बुरशी वाढण्यास मदत करते.

पीक फेरपालट (Crop Rotation):- कांद्याच्या पिकाची लागवड वारंवार त्याच जमिनीत करू नका. धान्यवर्गीय पिके (उदा. गहू, ज्वारी) किंवा डाळवर्गीय पिके (उदा. हरभरा) घेऊन पीक फेरपालट केल्यास, विशिष्ट रोगाचे बीजाणू मातीत टिकून राहत नाहीत.

 याप्रमाणे सर्व उपायांचा एकत्रित वापर केल्यास कांदा पिकामध्ये मातीतून नुकसान करणाऱ्या किडी व रोगांपासून पिकाचे प्रभावीपणे संरक्षण करता येते.

स्रोत-इंटरनेट 

उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-

शिवाजी चौगले, राधानगरी कोल्हापूर

सागर सोनावणे, नाशिक 

सत्यजित मिरपुरे, यवतमाळ 

  उत्तर दिल्याबद्दल धन्यवाद

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/


#ipmschool #IPM #gogreen #onion #onionfarming #pest #soilbornpestdiseases #farmpractices #smartfarming 

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

ऊसामधील लोकरी मावा कीड । प्रभावी नियंत्रण । wooly Aphids Management

इमेज
  ऊस पिकामध्ये बऱ्याच किडींमुळे नुकसान होते. शक्यतो पावसाळ्याच्या दिवसामध्ये प्रामुख्याने हुमणी कीड उसाची मुळे खाते त्यामुळे मोठे नुकसान ऊस पिकाचे होऊ शकते तसेच पावसाच्या दिवसामध्ये जास्त आर्द्रता आणि एकसारखा रिमझिम पाऊस त्यामुळे लोकरी मावा किडीचा प्रादुर्भाव सुद्धा अधिक प्रमाणात दिसून येतो.    ऊस पिकामध्ये लोकरी मावा ही एक गंभीर समस्या बनू शकते, विशेषतः जास्त आर्द्रता आणि ढगाळ वातावरणात याचा प्रादुर्भाव वेगाने वाढतो. या किडीमुळे ऊसाचे रस शोषण होते, ज्यामुळे वाढ खुंटते आणि उत्पादनात मोठी घट येते. याच्या प्रभावी व्यवस्थापनासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतींचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. ऊस पिकातील लोकरी मावा किडीचे व्यवस्थापन प्रतिबंधात्मक उपाय - * लागवडीसाठी नेहमी निरोगी आणि किडीमुक्त बेण्याचा वापर करा. लागवड करण्यापूर्वी बेणे बुरशीनाशक आणि कीटकनाशकाच्या द्रावणात (उदा. इमिडाक्लोप्रिड किंवा थायमेथोक्झाम) बुडवून प्रक्रिया करून लागण करा. * लोकरी माव्याला काही प्रमाणात सहनशील असलेले वाण (उदा. को-८६०३२, को-८०११, कोएम-०२६५  या वाणांमध्ये माव्याचा प्रादुर्भाव कमी दिसून य...
अधिक वाचा

हुमणी कीड प्रभावी नियंत्रण । प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय । White Grub Management |

इमेज
  हुमणी एक अतिशय नुकसानकारक आणि नियंत्रणासाठी कठीण अशी एक कीड आहे जी शेतकऱ्याचे ऊस, भुईमूग, बटाटा, सोयाबीन यासारख्या नगदी  तसेच भाजीपाला पिकामध्ये मोठ्या प्रमाणावर नुकसान करते. हुमणी हि खरीप हंगामामध्ये अधिक सक्रिय असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करणे खूप कठीण होते. हुमणी किडीमुळे पिकाचे ३० से ८० टक्के पर्यंत नुकसान होऊ शकते.     हुमणी कीड जमिनीमध्ये राहून पिकाच्या मुळाजवळ राहून नुकसान पोहोचवते. हि कीड जमिनीमध्ये असल्यामुळे नियंत्रण उपाय करताना खूप कठीण जाते. त्यामुळे या किडीच्या नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक बाबी नियंत्रणात्मक उपाय केल्यास किडीचे नियंत्रण नक्कीच शक्य आहे. तर आज आपण पाहूया कि त्यासाठी प्रतिबंधात्मक आणि नियंत्रणात्मक उपाय कोणते करता येतील.                                                                         हुमणी नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक उपाय :- हुमणी किडीचे साधारणपण...
अधिक वाचा

रसशोषक किडी । पिकाचे कसे नुकसान करतात । Damage by Sucking Pest

इमेज
  पिकामध्ये वेगवेगळ्या किडींच्या मुळे नुकसान होताना पाहायला मिळते, त्यामध्ये पानांचे नुकसान करणारी कीड, खोडाला नुकसान पोहोचवणारी कीड, फळाला नुकसान पोहोचवणारी कीड आणि मुळाला नुकसान पोहोचवणाऱ्या या किडी पिकाला प्रत्यक्ष खाऊन नुकसान करतात तर पिकामध्ये रस शोषण करून पिकाला नुकसान करणाऱ्या किडींच्यामुळेही पिकाचे अधिक नुकसान होऊ शकते.      रसशोषक किडी या शेतीतील पिकांसाठी अत्यंत हानिकारक असतात. यामध्ये पांढरी माशी, मावा, तुडतुडे, थ्रिप्स यासारख्या बऱ्याच किडी पिकाला नुकसान पोहोचवतात. या किडी पिकामध्ये राहून पानांमधून, खोडामधून रस शोषून घेतात, ज्यामुळे पिकाचे नुकसान होते. हे नुकसान केवळ प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष असे दोन्ही प्रकारे होते.  रसशोषक किडीमुळे पिकाचे होणारे प्रत्यक्ष नुकसान:-  रसशोषक किडी (उदा. मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी, फुलकिडे, पिठ्या ढेकूण इत्यादी) पानांमधून, कोवळ्या फांद्यांमधून, फुलांमधून किंवा फळांमधून रस शोषून घेतात. हा रस झाडाच्या वाढीसाठी आवश्यक पोषक तत्वे आणि पाणी वाहून नेतो. रस शोषल्यामुळे झाडाला आवश्यक पोषण मिळत नाही.   यामुळे पिकावर...
अधिक वाचा