हरभरा पीक । घाटेअळीसाठी प्रतिबंधात्मक उपाय । Prevention for Pod Borer

 

रब्बी हंगामामध्ये हरभऱ्याचे पीक मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. हरभरा पिकामध्ये घाटे अळी ही सर्वात मोठी आणि सर्वाधिक नुकसान करणारी कीड आहे. ही अळी फुलांच्या आणि शेंगांच्या अवस्थेत थेट नुकसान करते, ज्यामुळे उत्पादनात मोठ्या प्रमाणात घट येते.

घाटे अळी नियंत्रणासाठी प्रतिबंधात्मक उपाययोजना:-

घाटे अळीचा प्रादुर्भाव शेंगा भरण्याच्या अवस्थेत (फुलोरा आल्यानंतर) होण्यापूर्वीच, खालील उपाययोजना करून किडीची संख्या नियंत्रणात ठेवू शकतो. 

१. शेती व्यवस्थापन:-

वेळेवर पेरणी करणे:- हरभऱ्याची पेरणी योग्य वेळी (साधारणपणे ऑक्टोबरच्या दुसऱ्या पंधरवड्यात) करावी. लवकर किंवा उशिरा पेरणी केल्यास, पीक फुलोऱ्याच्या अवस्थेत असताना अळीचा मोठ्या प्रमाणात प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता वाढते.

पीक फेरपालटणी करणे:- एकाच जमिनीत दरवर्षी हरभऱ्याचे पीक घेणे टाळावे. यामुळे किडीचे जीवनचक्र तुटेल आणि किडीची प्रादुर्भाव कमी होईल. 

आंतरपिकांचा वापर:- हरभऱ्याच्या मुख्य पिकामध्ये धनिया (कोथिंबीर), मोहरी किंवा जवस यांसारखे आंतरपीक घ्यावे. ही पिके मित्रकीटकांना (उदा. लेडीबर्ड बीटल) आकर्षित करतात, जे घाटे अळीच्या अंड्यांना खाऊन टाकतात.

पाणी व्यवस्थापन:- फुलोऱ्याच्या अवस्थेत आणि शेंगा भरताना अतिरिक्त पाणी देणे टाळावे. जास्त ओलावा अळीच्या वाढीस पोषक ठरतो.

२. जैविक नियंत्रण आणि नैसर्गिक उपाय:-

पक्ष्यांसाठी थांबे उभे करणे:- पेरणीनंतर 25 ते 30 दिवसांनी, शेतात प्रत्येक एकरमध्ये सुमारे 20 इंग्रजी 'T' आकाराचे पक्षी थांबे लावावेत. या थांब्यांवर बसून पक्षी घाटे अळीच्या मोठ्या अळ्यांना वेचून खातात, ज्यामुळे कीड नियंत्रण होण्यात मदत मिळते.

फेरोमोन सापळ्यांचा वापर:- घाटे अळीच्या नर पतंगाला आकर्षित करण्यासाठी शेतात 8-10 प्रति एकरी कामगंध सापळे लावावेत. ज्यामुळे मादी पतंगांचे मिलन थांबून त्यांची अंडी देण्याची क्षमता कमी होईल.

जैविक कीटकनाशक वापर: पीक फुलोऱ्यात येण्यापूर्वी बॅसिलस थुरिंगिएन्सिस (Bt) या जीवाणूजन्य जैविक कीटकनाशकाची फवारणी करावी. 

निंबोळी तेलाचा वापर: फुलोऱ्याची अवस्था सुरू होताच 5 मि.ली. प्रति लिटर या प्रमाणात निंबोळी तेलाची (300 ppm) फवारणी करावी. निंबोळी तेल पतंगांना अंडी घालण्यापासून परावृत्त करते आणि अळ्यांच्या वाढीस अडथळा निर्माण करते.

३. रासायनिक प्रतिबंधक उपाय:-

फुलधारणा सुरू होताच आणि अळीचा प्रादुर्भाव 5% पेक्षा कमी असताना, क्लोरँट्रानिलीप्रोल किंवा इमामेक्टीन बेन्झोएट सारख्या कमी धोकादायक कीटकनाशकांची फवारणी करावी. (फवारणी नेहमी तज्ञांच्या सल्ल्यानुसारच करावी.)

   रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर शक्यतो टाळावा किंवा अतिशय कमी प्रमाणात करावा, जेणेकरून घाटे अळीला खाणारे नैसर्गिक मित्रकीटक नष्ट होणार नाहीत. या महत्वाच्या प्रतिबंधात्मक उपायांमुळे घाटे अळीची संख्या आर्थिक नुकसान पातळीच्या खाली राखण्यास मदत होते.

स्रोत-इंटरनेट 

उत्तर देणाऱ्या शेतकरी मित्रांची नावे:-

शिवाजी चौगले, राधानगरी कोल्हापूर

पुंडलिक कैलास तांदळे, दवणगेरे 

दिपाली रमेश कुंभार

मुनीर पटेल, इचलकरंजी कोल्हापूर 

 उत्तर दिल्याबद्दल धन्यवाद

*अधिक माहिती साठी आमच्या वेबसाईटला भेट द्या.👇* 

www.greenrevolutions.in

 *Join Us On Social Media Also👇* 

*You Tube:-*

https://youtube.com/@PheromoneTrap?si=KrfCv82YarfHVwTS

 *Instagram:-*

https://www.instagram.com/greenrevolution87?igsh=c3E5MGQ0aDJ2ZDk1

*Facebook:-* 

https://m.facebook.com/groups/522198518657687/?ref=share&mibextid=8oHioR

*Linkedin:-* 

https://www.linkedin.com/company/greenrevolutions/

#ipmschool #IPM #gogreen #chickpea #podborer #prevention #practices #pest #pestmanagement #smartfarming