पोस्ट्स

ऑक्टोबर, २०२५ पासूनच्या पोेस्ट दाखवत आहे

पाणी साचण्यामुळे पिकांवर होणारे परिणाम । Effects of waterlogging

इमेज
  बऱ्याच वेळेला पावसाळ्यामध्ये तर पिकामध्ये पाणी साचू शकते पण इतर हंगामामध्ये पाणी देण्याच्या पद्धतीमुळेही पाणी पिकामध्ये साचून राहू शकते.  शेतात पाणी साचून राहिल्यास पिकांवर अत्यंत हानिकारक आणि गंभीर परिणाम होतात. हे परिणाम रोपांच्या वाढीच्या प्रत्येक टप्प्यावर परिणाम करून उत्पादनात मोठी घट आणतात. पाणी साचण्यामुळे पिकांवर होणारे परिणाम:- 1. रोपांचा मृत्यू आणि मुळांना होणारे नुकसान:- * पाणी साचल्यामुळे मातीमधील हवेची जागा पाणी घेते. यामुळे मुळांना आवश्यक असलेला ऑक्सिजन उपलब्ध होत नाही. त्यामुळे त्यांची कार्यक्षमता थांबते आणि रोप मरते. * मुळांची वाढ खुंटणे: मुळे कमकुवत झाल्यामुळे त्यांची वाढ थांबते. परिणामी रोप जमिनीतून पाणी आणि अन्नद्रव्ये शोषून घेऊ शकत नाही. 2. वाढ खुंटणे आणि उत्पादनात घट:- * रोपांचे मुळांचे कार्य थांबल्यामुळे, रोपांना उर्जा आणि पोषक तत्वे मिळत नाहीत. यामुळे रोपांची शारीरिक वाढ खुंटते, ती पिवळी पडतात आणि त्यांची पाने गळून पडतात. * रोगाचा प्रादुर्भाव वाढणे: जास्त आर्द्रता आणि कमी ऑक्सिजनमुळे बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव वाढतो, जसे की 'रोप मर रोग' आणि मूळकूज. ...

मिरचीमधील थ्रिप्स कीड । नियंत्रणासाठी सोपे उपाय । Thrips Management in Chilli

इमेज
  साधारणपणे मिरची पिकाचे नुकसान हे थ्रिप्स किडीमुळे होते. प्रतिबंधात्मक उपाय आणि नियंत्रणात्मक उपायांचा उपयोग प्रभावी ठरतो.   मिरची पिकामधील थ्रिप्स (फुलकिडे) नियंत्रणासाठी एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतीचा वापर करणे सर्वात प्रभावी आहे. यामध्ये प्रतिबंधात्मक, यांत्रिक, जैविक आणि रासायनिक उपायांचा समावेश होतो. मिरचीमधील थ्रिप्स नियंत्रण:-  प्रतिबंधात्मक उपाय:- * लागवडीसाठी कीडमुक्त आणि निरोगी रोपांची निवड करावी. * पिकांची फेरपालट: एकाच क्षेत्रात पुन्हा पुन्हा मिरचीची लागवड न करता, पिकांची फेरपालटणी करावी. * बीजप्रक्रिया: रोपे तयार करण्यापूर्वी, इमिडाक्लोप्रिड सारख्या शिफारसीत कीटकनाशकाची बीजप्रक्रिया करावी. * मल्चिंगचा वापर: लागवडीवेळी प्लास्टिक मल्च (आच्छादन) वापरल्यास फुलकिडींच्या संख्येत घट दिसून येते. मिश्र पिकाचा वापर: मिरचीबरोबर मका, ज्वारी किंवा चवळी यांचे मिश्र पीक (Inter cropping) घेतल्यास थ्रिप्सचा शेतात प्रवेश कमी होतो. * सुरुवातीलाच रोगग्रस्त झाडे मुळासकट उपटून नष्ट करावीत आणि जाळून टाकावीत. * नीमपेंडचा वापर: प्रति हेक्टर ५०० किलो नीमपेंड (Neem Cake) जमिनी...

ऊन/पाऊस हवामान बदल । पिक वाचवण्यासाठी उपाय । Precautions in Climate Change

इमेज
    हवामान बदलाच्या काळात (ऊन आणि पाऊस या दोन्हीत होणारे बदल) पिकाचे कीड आणि रोगांपासून संरक्षण करण्यासाठी एकात्मिक पीक संरक्षण (IPM) पद्धतीचा अवलंब करणे आवश्यक आहे. जेव्हा हवामानात बदल होतो (उदा. कोरड्या उन्हाळ्यानंतर अचानक पाऊस किंवा पावसाळीनंतर दमटपणा), तेव्हा कीड आणि रोगांचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता असते. हवामान बदलांमध्ये पिकाला वाचवण्यासाठी करता येणारे उपाय:- १. प्रतिबंधात्मक आणि पारंपारिक उपाय:- *रोगास प्रतिकारक्षम वाणांची निवड:-  तुमच्या भागातील हवामान आणि जास्त नुकसान करणाऱ्या रोग/किडीस सहनशील अशा सुधारित प्रतिकारक्षम वाणांची लागवड करा. *योग्य लागवड अंतर:-  पिकांमध्ये योग्य अंतर ठेवा. यामुळे हवा खेळती राहते आणि पावसानंतर होणारा अतिरिक्त दमटपणा कमी होतो, ज्यामुळे बुरशीजन्य रोगांचा धोका टळतो. *तण नियंत्रण आणि शेत स्वच्छता:- शेतातील तण त्वरित काढून टाका, कारण तण अनेक किडी आणि रोगांना आश्रय देतात. जुन्या पिकांचे अवशेष शेतातून नष्ट करा. *पाण्याचे योग्य व्यवस्थापन:-  पावसात शेतात पाणी साचणार नाही याची याची काळजी घ्या. पाणी साचल्यास मूळ कुजणे सारखे रोग हो...